FINDIGIMIZIN GELECEGI IÇIN ÖNERILER
“Cehalet hep ayni seyi söyler. Bilmedigi bir sey varsa, onun saçma oldugunu söyler”
“Uzak ve imkânsiz gözüken bir sey, bir anda yakin ve mümkün olabilir”
Lev Tolstoy
“Bir seyleri degistirmek isteyen insan, ise önce kendisinden baslamalidir.”
Sokrates
“Yol odur ki dogru vara
Göz odur ki Hakk’i göre
Er odur alçakta dura
Yüceden bakan göz degil”
Yunus Emre
FINDIK MEVSIMI ON IKI AY
Ünye’nin, Ordu’nun, findik yetistiren bölgelerin yaz mevsimi en önemli gündem maddesi findik oluyor malumunuz. Eskiden “FINDIK ZAMANI” ifadesi vardi. Bu da findik toplama ve satma zamanini, yani bir aylik bir zaman dilimini ilgilendirirdi. Simdi öyle mi? Hayir!
Ödemelerin zamana yayilmasi, zamanla findik fiyatinin degismesi, hükümet politikalari ile tüccarin tercihleri inisli çikisli olunca, teklifler ve tavsiyeler geldi. Acil ödemesi olmayan kuruttugu findigi hemen satmasin, bekletsin, fiyatlar artinca satsin vs.
Geçtigimiz findik sezonundan bu güne ise döviz dalgalanmalari, enflasyon gibi sebepler findik fiyatini dansöze çevirdi!
Artik findik her günün gündemi oldu. Çünkü findik artik her gün satilir ve alinir oldu. Dolayisi ile findik mevsimi on iki aya çikti. Ne yazik ki, tahmin yapilamaz, hesap edilemez oldu ve hesaplar tutmadigi zamanlar çok sikintilar yasanir oldu. Çok yazik.
FINDIK POLITIKASI, STRATEJI NE DURUMDA?
Findik konusunda birçok sikintilarimiz olmustur daima. Bu konuda strateji ve politika belirleyemedik ülke olarak bir türlü. Bu iste devletin çalismalari olmalidir aslinda. Ancak bu konuda yerel olarak da bir seyler yapilamaz mi? Ya da millet olarak, üreticiler olarak, sanayiciler olarak, findik tüccarlari olarak veya findik ihracatçilari olarak bir seyler yapilsa da devletin bu konuda politika üretmesine yardimci olunsa.
Tabi bu konuda küresel sikintilar var, küresel sermaye oyunlari var, ne yazik ki küresel sermayenin ülkemizde isbirlikçileri de var. Ne olursa olsun milli ürünümüz, bacasiz sanayi, dünyanin en kaliteli ve en çok üretimini yapan ülkemizde ve tamami Karadeniz’de üretilen bu cennet mahsulü ürün için çok daha iyi çalismalar yapilmalidir.
Dünyanin en büyük üreticisi ve ihracatçisi olmasina ragmen Türkiye’nin findikta dogru dürüst bir stratejisi, politikasi neden yok, gelecek yillarda findik için üretimde, verimlilikte, tüketimde, sanayide, ihracatta nasil bir yol izlenecek?
Findigi üreten Türkiye, büyük parsayi toplayan baskalari oldu sürekli.
Yapilan ihracatin yaklasik üçte birini yabanci sermayeli tek bir firma gerçeklestirirken, toplam ihracatin yarisindan fazlasini yabanci sermayeli sirketler gerçeklestiriyor
HER SEZON SANCILI GEÇIYOR
Findikta baslayan sezonlar sürekli sancili geçiyor. Dünyanin en önemli ürünlerinden biri olan, Türkiye’nin hem üretimde hem de ihracatta tartismasiz lider oldugu findik da politikasizligin kurbani oluyor.
Karadeniz Bölgesi’nin ekonomisini ayakta tutan en önemli ürün, findikta orta ve uzun vadeli politikalar olmazsa gelecekte Türkiye findigi da kaybeder endisesi var.
Öncelikle bu problemin çözümü konusunda bir seyler yapmaya, masaya yatirmaya karar verip çalismalarini birlestirmek için cesaretle adimlar atmaya karar vermeye Ünye’den baslanamaz mi?
Stratejiyi ve politikayi belirleyecek gücümüz ve yetkimiz yok denebilir ama yerel olarak farkli, basarili, örnek çalismalar yapilamaz mi?
Yapilabilir. Yabancilar yapiyor. Hem de gelip bizim ülkemizde, bölgemizde, ilimizde, ilçemizde yapiyor. Bizimkiler de onlarin yaptigini övüyor, onlar güçlü yapar diyor, takdir ediyor, tebrik ediyor, hayran oluyor. Ne güzel!
Bizimkiler de güçlerini birlestirse olmaz mi? Artik bölge çapinda, ülke çapinda, dünya çapinda firmalarimiz var. Bu firmalar bir de findigimizin gelecegi hakkinda güçlerini birlestirse öyle güzel gelismeler olur ki…
Bizim findik tüccarlarimiz basarili. Her biri kendi adina güçleniyor, büyüyor. Kazançlari yaninda sosyal faaliyetlere de hayir islerine de destek veriyor, bunu biliyor ve takdir ediyoruz.
YETMEZ. Artik topluma ve ülkeye daha güçlü destek vermeleri bu isin sahipleri olarak boyunlarinin borcudur.
Öncelikle findikta verimlilik, kalite, en uygun sartlarda en verimli üretim, tanitim, mamul madde üretimi, pazarlama gibi çalismalar arge faaliyetleri ile mükemmel sonuçlara, yabancilara muhtaç olmadan bizleri ulastirabilir; bu bilinci gelistirmeleri sart.
Tüccarlarimiz artik para kazanmayi yeterli görmemeli, findigin gelecegine yatirim yapip insanimiza büyük hizmetin damgasini vurup bu yönde isim yapmali ve iz birakmalidir. Böylece hayirla yâdedilenlerden olmalidirlar.
ÜNYE BIRINCI, O HALDE?
Türkiye’de 700 bin hektar toprakta findik yetistiriliyor. 230 bin hektar ile Ordu ili birinci sirada ve Türkiye üretiminin yüzde otuz besini karsiliyor. Ordu findigi kalitesi bakimindan da dünyada ilgi görüyor. Bir milyon tona yaklasan dünya findik rekoltesinin 700 bin tona yakini Türkiye’de, 200 bin tona yakini Ordu’da, Ordu’da da en çok üretim de Ünye’de.
Ünye findik tüccari da dünya çapinda, o halde?
Ünyeliler sadece Ünye’de yetisen findigi degil Ordu çapinda yetisen findigi da hatta Giresun da dâhil edilerek hepsinin degerlendirme derdine düsmeli. Verimli üretim konusunda çok daha güzel çalismalar yapilabilir. Bu çalisma yabancilarin eline birakilmamali. Findigin degerlendirilmesi konusunda milli ve yerli çalisma ile yol alinmali ve dünya çapinda olunmali.
Findik tüccarlari için çok karli görülmeyen ama ülke için, insan için, saglikli besin olarak; randimani çok yüksek, çürügü olmayan, burusugu olmayan, bezigi olmayan çok lezzetli findik da yetistirilebilmeli. Bu özellikteki findigin alicisi da hep özel olur ve dünyaya o zamana kadar görülmemis bir ürün ikram edilebilir. Diger özellikteki findiklardan tüccar kazancini elde etmeye devam eder zaten.
Findigin bilinmeyen bütün çesitleri ortaya çikarilir ve üretilir. Her birinin ayri ve özel alicilari olur.
Bu konuda findik bahçesi sahipleri fert fert çalisma yapiyor bölgemizde ve kendine fayda saglayabiliyor. Ama buna akil erdiren sayisi çok çok az.
Yurt içi ve yurt disinda tanitimi ve satisinin artmasi, stok fazlaliginin eritilmesi konusunda daha fazla seyler yapilabilir. Findigin içi de kabugu da kavsagi da daha verimli degerlendirilebilir ve daha fazla kazanç elde edilebilir. Findiktan üretilen mamüller konusunda da, yeni yeni ürünler konusunda da, marka firmalar konusunda da dünya liderleri ortaya çikarilabilir.
Bütün bunlar için önce Ünye’de findik üzerine ticaret yapan, ihracat yapan, üretim yapanlar bir araya gelmeli ve önce en iyi degerlendirmeyi yapabilecek uzmanlar, kurumlar, gönüllüler, adanmislar bir araya getirilmeli, kollar sivanmali, çalismalar baslatilmalidir.
YAPABILIRIZ, YAPABILIRIZ
Dünya çapinda ünlü Türkler var artik. Kompleksten kurtulup, önemimizi ve gücümüzü fark edip, degerlerimizi degerlendirip cesaretimizi ortaya koyalim. Yapabiliriz, çünkü biz de digerleri gibi insaniz ve insan muhtesem bir varliktir. Kimin inanci daha kuvvetli ise ve geregini digerlerinden fazla hedefini gözeterek yapiyorsa o çogu zaman kazaniyor. Inanmayanlar ise zavalli kaliyor ve kazananlari konusuyor.
Is Bankasi Yayinlarindan çikan I. Hakki Sunata’nin hatiralarini okumanizi tavsiye ederim.
“Istibdattan Mesrutiyete, Çocuklugumdan Gençlige”
“Istanbul’da Isgal Yillari”
“Gelibolu’dan Kafkaslar’a”