5 asır önce bölgemizdeki eğitim ordusuna dikkat çekildi!

Ünye Tarih Kültür ve Doğal Varlıkları Araştırma Derneği düzenlediği 3. Panelinde konuşan Araştırmacı- Yazar Mehmet Karayalman, “15. ve 16. Yüzyılda gerçekten bölgemizde eğitim ordusu vardır.300 kadar eğitimci bölgemizde görev yapmıştır 15 ve 16. yüzyıllarda.” dedi. 

İsimlerini sayacak olursak bu farklı panel konusudur 

Ünye Tarih Kültür ve Doğal Varlıkları Araştırma Derneği düzenlediği 3. panelinde, “Ünye ve çevresindeki mektepler ve muallimler” konusunu işledi. 

Ünye Belediyesi Yaşayan Kültürel Miras Müzesi’nde gerçekleşen panele konuşmacı olarak katılan Araştırmacı- Yazar Mehmet Karayalman, Ünye’nin mektep, medrese, müderris ve muallimleri ile öne çıkan bir ilçe olduğuna dikkat çekti. 

Mehmet Karayalman’ın çalışmaları birçok akademisyenin kullandığı çalışmalardır

Ünye Tarih Kültür ve Doğal Varlıkları Araştırma Derneği Başkanı Ahmet Soylu, panelin açılış konuşmasında şunları kaydetti; “ Panelimize katılımınız bizlere cesaret veriyor. Sizlerden aldığımız cesaretle kadim tarihi ve kültürü olan Ünye’nin kadim tarihi ve kültürel değerlerini Ünye’nin farklı renkleri ve farklı simaları ile sizlerle buluşturmaya çalışıyoruz. Bu anlamda bu akşam Mehmet Karayalman hocamızı konuk edeceğiz. Mehmet Karayalman Ünye tarih ve kültürü noktasında yazılı kaynaklar ve saha çalışmaları ile gerçekten bilimsel çalışmalar yapmaktalar. Yapmış olduğu bu çalışmalar birçok akademisyenin kullandığı çalışmalar. 

Hep farklı simalarla, farklı konularla yol almak istiyoruz

Biz Ünye’nin geçmişten bugüne kadar farklılıklarını tespit ederek özellikle Ünye rotasında buluşturarak Ünye’nin değerlerini geniş bir havzada oluşturmaya çalışıyoruz. Bu da Ünye’nin kadim kültürünün belirli alanlarda öne çıkmasından komple kaç başlık varsa tüm başlıklarla öne çıkmasını hedefledik. O yüzden biz bu çalışmalarımızda hep farklı simalarla, farklı konularla yol almak istiyoruz.” 

Ünye’nin kadıları meşhurdur, Ünye’nin muallimleri, müderrisleri, eğitimcileri ve kaptanları meşhurdur 

Araştırmacı Yazar Mehmet Karayalman, yaptığı sunumda şunları kaydetti; 

“Ünye liman şehri, liman kenti. Dolayısı ile de Ünye’nin kadıları meşhurdur, Ünye’nin muallimleri, müderrisleri, Ünye’nin eğitimcileri ve kaptanları velhasılı Ünyeli deyince akan sular durur. Biz kendi lehçemizi kullanırız ama yine de en güzel İstanbul Türkçe’sini Ünye kullanır. Ünye kültürü de farklıdır. Ünye nedir? İstanbul Payitahtın  minyatürüdür. 

Ünye’de Rüştiye Mektebi bulunuyor 

Benim 35 yıl önce başladığım çalışma Ünye Medreseleridir. Fakat onlardan önce mektepleri, bu konudaki bilgi ve bulguları sizinle paylaşmak istedik Ünye Cumhuriyet Meydanında Rüştiye Mektebi bulunuyor. Rüştiye Mektebi çok önemli bir mekteptir. 

Ünye’de ilk İslam Kültürü Emevilerle başlamış oluyor

Emeviler  uzun bir süre Ünye’de kalıyorlar. Peygamber Efendimizin müjdesi İstanbul’un fethine gitmek için Ünye’de Canik bölgesinde yarım asra aşan zaman Ünye’de kalıyorlar. Burada ilk İslam Kültürü Emevilerle başlamış oluyor. Ondan sonraki süreçte de Malazgirt Zaferi’nden evvel Türkler bu bölgedeler. Yani Malazgirt ile gelmiyor buraya Türk’ler. Dolayısı ile de Malazgirt’ten evvel bu bölgeye dervişler gelmiş oluyorlar. Hasan Karakani Hazretleri’nin dervişleri, Yesevi Hazretleri ve bu bölgedeki Şeyh Çilader Hazretleri bu bölgede eğitim seferberliğini devam ettirmişlerdir. 

Malazgirt’ten sonra bölgemize müderrisler gelmişlerdir

Malazgirt’ten sonra siyasi olarak da bölgemize müderrisler gelmişlerdir. Danişment Gazi de bir müderristir, eğitmendir. Yağbasan Medreselerini de ilk olarak Anadolu’da bizim Başkent dediğimiz Niksar’da kurulmuştur. Bundan bizim bölgemizde olumlu yönde etkilenmiştir. Yine bölgemizde muhtelif medreseler vardır. Bir tanesi de Füruzan Medresesidir. 

Ünye Külliyesi’de Sadullah bey Medresesi’de buradadır

Ünye bir liman kentidir ve Ünye Külliyesi’de Sadullah bey Medresesi’de buradadır. Yine 1455 yılında Ünye Kalesi’nde mülazımlar, müderrisler ve muallimler görev yapmışlardır. 1455 yılında çok yakınımızda Curi mevkisinde kurulan bir medrese vardır. Burada çok sayıda müderrisler, ulemalar yer almışlardır. Bu bizim için çok önemlidir. 15. ve 16. Yüzyılda gerçekten bölgemizde eğitim ordusu vardır. İsimlerini sayacak olursak bu farklı panel konudur. 300 kadar eğitimci bölgemizde görev yapmıştır 15 ve 16. yüzyıllarda. 

Ünye’de kadı sayısı bir hayli fazladır 

Bunun dışında bölgemizde kadılarımız var. Müderris olunmadan kadı olunamıyor. Kadılar da eğitimcidir. Onların sayısı da bir hayli fazladır.”