Ayanikola Adasının Sırları

Ünye’nin üç kilometre batisinda eskiden üzerinde bir kilise bulunan Ayanikola Ada’si zaman zaman definecilerin kaçak kazi yapmasi ve altindaki odada bulunan hazine ve define efsanesi ile gündeme gelirdi.

Geçen yil  Büyüksehir Belediyesinin adanin üzerinde düsündügü bir restitüsyon ve restorasyon projesi ile ada  tekrar gündeme gelmisti

Ünyelilerden projeye tepki elestiri geldi

Benim restorasyon  bilgim herkes kadardir asil isimiz tarih ve bagli olarak temeli gerçege dayanan hikaye ve efsane yazmak, oldugundan Ünyelilerin begenmedigi bir seyi ben de begenmedim.

Ancak Büyüksehir sistemine geçileliden beri Büyüksehir’in öncede simdide Ünye için yaptigi projeler begenilmiyor, “bizim fikrimiz alinmiyor biz en son haberdar oluyoruz” seklinde itirazlar var.

Vatandasimiz büyüksehir sistemine ve mantigina alisamadi, bu biraz zaman alacak gibi..

Ayanikola Adasi nedir burada ne olmustur neden önemlidir biz önce ona bakalim.

Ayanikola

Çocuklugum Çakirtepe’nin eteklerindeki Türbe Mahallesinde geçti, burasi Ortayilmazlar Mahallesinin Türbe Mezarligi’na yakin kismidir, eski Ünyeliler Türbe Mahallesi derler.

Mahalle adini biraz ileride mezarlikta bulunan Halka Baba’nin türbesinden  almistir,  Halka Baba’nin kim olduguna dair fazla bir bilgi yoktur, çocuklugumuzda burasi çok ziyaret edilirdi, ziyaret edenler mum yakarlardi. Bundan yola çikarsak Halka Baba’nin Alevi Oguz Türklerinden biri olduguna variriz, mezarlarda mum yakma bazi Alevi Oguz boylarinda vardir.

Halka Baba burada dergahini kurmus halki irsad isi ile ugrasmis ve burada ölmüs Orta Asya’dan gelen Alperenlerden biri oldugundan baska bir bilgi yoktur.

Ölünce dergahinin oldugu bu yere gömülmüs ve etrafina gömülmek isteyen müritlerinden dolayi burasi bir mezarlik haline gelmistir. Simdilerde Türbe Mezarligi denen bu yerde çok az yer mezar yeri kalmistir.

Demir Kapinin Esrari

Ayanikola adasi ve çevresi bizim mahalle tarafindan çok iyi bilinir, geçmiste adanin karsisindaki düzlüklerde bildircin aglari kurulurdu gece sabaha karsi denizden gelen bildircinlar kurulan aglara takilirlardi. Bugün bu sekilde ve baska bir sekilde bildircin avlamak yasaklanmistir.

Mahallenin çocuklari yaz gelince Çakirtepe’den asagi iner Ayanikola adasinin üzerinde denize girerdik. Balik tutar, adanin arkasindan çikardigimiz midyeleri yaktigimiz ateste pisirir gelirken yanimizda getirdigimiz veya bahçelerden topladigimiz domates, hiyari ve meyveleri ekmekle yer, bütün günü orada geçirir denize girer aksam olunca geldigimiz yoldan mahalleye dönerdik.

Deniz adanin arkasinda sekiz on metre derinlige ulasirdi. Midye çikarmak için buraya dalan arkadaslar asagida demir bir kapi gördüklerini söylerlerdi. Bu demir kapi efsanesi o günlerde oldukça yaygindi. Demir kapinin adanin üzerinde var olmus kilisenin adanin hazine odasinin kapisi olduguna inanilirdi.

Burasi küçük bir

Rum balikçi Köyü idi..

Adanin karsisindak eskiden küçük bir Rum köyü vardi. Balikçilikla geçinen köy halki adanin üzerine tahminen 1800 yillarinda küçük bir kilise insa etmisti. Kilisenin adin denizcilerin koruyucusu olduguna inandiklari Aya Nikola’nin adini vermislerdi.

Aya kelimesi Grekçe-Yunanca aziz anlamina gelir, Hristiyanlar, dünyada yasadigi müddetçe iyilik yapmis ve Tanri’nin sevgisini kazandigina  inandiklari kisilere verdigi dini bir unvandi bizde karsiligi yoktur.

Nikola ise  bir erkek ismidir. Denize çikan köylüler avlarinin bereketli ve kazasiz belasiz geçmesi için kiliseye gider dua ederlerdi. Bundan baska yeni evliler, nisanli çiftlerde mutluluk için kilisede dua ederlerdi, çevredekiler hastalarini buraya getirtir sifa umarlardi.

(Aziz) Aya Nikola Kimdir?

Aya Nikola Antalya’nin Demre kasabasinda 4 cü yüzyilda yasamis bir Hristiyan azizidir. Dünyada Aya Nikola adi verilmis üç bin kilise vardir

Aziz Ayanikola ayni zamanda bizim bildigimiz Noel Baba’dir. Ünye ile bir ilgisi yoktur yalnizca adi bu kiliseye verilmistir.

Adanin üzerinde bugün eski kiliseden birkaç duvar parçasindan ve adanin üzerindeki ufak tefek kalintilardan baska bir sey kalmamistir.

Ama efsanesi günümüze kadar ulasmistir.

1925 yillarinda Ünye’den Mübadele ile Yunanistan’a gönderilen Ünyeli Rumlarin içinde bir sarraf (kuyumcu) olan Alex giderlerken buraya sakladiklari altinlarinin bir kismini 1955 yillarinda gelerek almistir.

Ancak Alex adanin altindaki hazine odasina denizdeki demir kapi yerine, adanin üzerindeki gizli bir geçitten girmistir. Bu güne kadar bu gizli geçit ve asagiya inen merdivenler bulunamamistir bu efsane halen esrarini korumaktadir.

Denizin içindeki demir kapi iddiasi ne kadar dogrudur bilinmez ama çocuklugumuzda adanin etrafinda yüzen arkadaslar kumsalda bazi eski madeni paralar bulduklarini ve gördüklerini söylerlerdi, bu paralarin hazine odasindan geldigi söylentileri o günlerde çok yaygindi.

Bu bilgilere zamaninda derlenip yazilmadigi için bugüne aktarilirken birçok ilgisi olmayan seyler eklenmis, gerçek kaybolmustur.

Ayanikola’nin Sifreleri

Ada ile ilgili anlatilanlarin yaninda bazi ilginç seyler de vardir.

Bunlardan biri adanin karsisindaki bir kayaya kazilmis bir birkaç harf, isaret ve tarihten olusan ve H&Q 1919 gibi okunan sifre bugüne kadar çözülememis bu harflerin ne zaman kimler tarafindan ne amaçla kayaya kazindigi anlasilamamistir. Kayada bugün halen kazili duran sifreye gidip bir defa da siz bakin.

Ikinci gariplik ise günes günün belirli bir saatinde adanin üzerinde kayalara vurmasiyla bir kartal basi gölgesi meydana getirmektedir. Kartal basinin  gösterdigi yerin ne anlama geldigi de  çözülememistir..

Ayanikola adasi dün oldugu gibi bugün de sirlarini korumaktadir. Ada Ünye’den geçen bazi Yunanli turistler tarafindan ziyaret edilmektedir.

Bu, gizli geçit ve demir kapi hikâyeleri halen eski canliligini korumakta adanin altinda var olduguna inanilan hazine odasi definecilerin istahini kabartmaktadir.

Not. Izinsiz define ve tarihi eser aramak ve kazi yapmak suçtur. Ancak resmi makamlara müracaat edilerek izinle kazi ve define aramak yapilabilir