“Fındık fiyatı düşerse vebal ve sorumluluk TMO’dadır”

Satış kararının erken alınan bir karar olduğunu belirten Soydan, “Bu satış kararı piyasada bir tedirginlik yarattı, çok sürpriz oldu. Erken satış kararı alınmıştır. TMO, bunu gözden geçirmeli! Çünkü üretici şuanda serbest piyasada fındığın yükselmesini beklerken tedirgin oldu.” dedi.

Elinde fındığı olan üreticilerin bu satış kararı sonrası panik yaparak fındığı pazara indirmemesini isteyen Soydan, “Üreticinin dik olması lazım, güçlü olması lazım. Panikle fındığını pazara indirmemeli. Çünkü üreticilerin elindeki fındığa ne olursa olsun ihtiyaç var.” vurgusu yaptı. 

Piyasayı şekillendirmede TMO’nun bütün yükü üzerine aldığını belirten Arslan Soydan, “Fiyatlar önümüzdeki birkaç günde piyasayı düşürürse başta TMO olmak üzere buna müdahale edilmesi gerekir. Eğer piyasayı düşürmeyecek bir serbest piyasa fiyatları oluşturulursa yani 2024 fındığı 145 TL üzerlerinde olması gerekir. Eğer oluşursa bunun vebali, sorumlusu TMO’dur.” dedi.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) depolarında bulunan 2022 yılı fındığını 125 TL, 2023 yılı fındığını 135 TL ve 2024 yılı fındığını 145 TL’den 31 Ocak itibariyle satacağını açıkladı.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, Ünye Kent Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, TMO’nun depolarında bulunan fındığı satmasına tepki gösterdi.

-TMO’nun satış kararı piyasada tedirginlik yarattı -

Serbest piyasada fındık fiyatı konusunda bir istikrar sağlanmışken bu açıklanan satış kararının erken bir karar olduğunu belirten Arslan Soydan, “TMO depolarındaki 2022, 2023 ve 2024 yıllarına ait fındığı satış kararı aldı. 2022 yılı fındığını 125 TL, 2023 fındığını 135 TL’ye, 2024 fındığını ise 145 TL’den satış kararı aldı. Bu satış kararı şuanda piyasada bir tedirginlik yarattı. Çünkü hiçbir paydaş, hiçbir temsilci, kamuoyu ve ticaret tarafı böyle bir satış kararı alınacağını bilmiyordu, çok sürpriz oldu. Erken satış kararı alınmıştır.” diyerek yanlış olduğunu söyledi.

-“Açıklanan bu satış kararı erken bir karardı, TMO Nisan ayına kadar fındığı elinde tutmalıydı” -

Arslan Soydan, TMO’nun ne olursa olsun nisan ayına kadar elindeki fındığı satmaması gerektiğini belirterek, şunları söyledi:

“Üretici 2024 yılında serbest piyasada fındığı düşük fiyatlarda, TMO’nun çok çok altında fiyatlarla görerek yılsonuna geldi. 2025 yılına ise üretici bir umutla baktı. Fiyat yükselişine doğru giden serbest piyasada 130 TL’nin üzerinde, hatta 140 TL’ye dahi fındık alanların olduğunun bilgilerini aldık. Böyle bir yükseliş ve istikrar eğiliminde olan serbest piyasa fiyatlarında TMO’nun müdahalesi ile acaba ne olacak? Fiyatlar düşecek mi? Fiyatlar nasıl şekillenecek gerçekten tedirginlik ve karamsarlık ve ne olacağını bilmeyen bir kamuoyu var. TMO’nun elinde yoğunluğu ve çoğunluğu oluşturan 2022 yılı fındığı, bunun fiyatı da 125 TL. Piyasa, fazla miktarda olan 2022 yılı fiyatından mı şekillenecek? 2024 fındığı 145 TL açıklandı. Onun üzerinden mi piyasa şekillenecek? Şu anda muallakta olan şeyler. Bunları önümüzdeki bir iki gün içinde göreceğiz. Bu erken alınan bir karardır. TMO, bunu gözden geçirmeli! Çünkü üretici şuanda serbest piyasada fındığın yükselmesini beklerken tedirgin oldu.”

-“Üretici dik ve güçlü olsun!” -

Elinde fındığı olan üreticilerin bu satış kararı sonrası panik yaparak fındığı pazara indirmemesini isteyen Türkiye Ziraat Odaları Birliği Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, “Üretici ne olursa olsun TMO’nun satış kararı açıklandıktan sonra fındık fiyatları daha kötü fiyatlara düşer diye tedirgin olmasın! Üreticinin dik olması lazım, güçlü olması lazım. Panikle fındığını pazara indirmemeli. Çünkü üreticilerin elindeki fındığa ne olursa olsun ihtiyaç var.” dedi.

-“Serbest piyasada fiyatlar 2024 fiyatına göre şekillenmeli” -

Arslan Soydan, serbest piyasada fındık fiyatının 2024 fiyatına göre şekillenmesi gerektiğini belirterek, “2022 yılı fındığının 125 TL açıklanmasının ardından piyasanın bunun üzerinden değil, muhakkak 145 TL olan 2024 fındığının üzerinden fiyatların şekillenmesi lazım. 125 TL’den TMO’nun fındığını alacaksa alsınlar ama fiyatlarda oraya çekilirse o zaman gerçek sıkıntı, olumsuz bir fiyatlar orada başlar.” ifadelerini kullandı. 

-“TMO’nun serbest piyasa fiyatları ve üreticinin elindeki fındığı dikkate alması gerekirdi” -

Türkiye Ziraat Odaları Birliği Genel Başkanı Şemsi Bayraktar başta olmak Ziraat Odaları olarak konunun yakinen takipçisi olduklarını vurgulayan Arslan Soydan, eğer bu satış sonrası serbest piyasada fındık fiyatı düşerse bunun sorumluluğu ve vebalinin TMO’da olduğunu vurgulayarak, şu açıklamayı yaptı: 

“TMO’nun satış kararı erken açıklanan bir karardır. TMO tabi ki fındığını satmalı, satılmalı, depolar boşalmalı, önümüzdeki süreçte sezona hazırlık yapılması lazım. Ama burada piyasa fiyatları, üreticinin elindeki fındıklar dikkate alınması gerekirdi. 

-“Piyasayı şekillendirmede TMO bütün yükü üzerine almıştır” -

Ama özellikle korku 2022 yılı fındığının depolarda fazla olması, ihtiyacın ve talebin oraya doğru gitmesi ve fiyatın da 125 TL olması. Serbest piyasayı oralara çekecekse buna müdahale edilmesi gerekir. TMO burada büyük bir sorumluluk almıştır. Piyasayı şekillendirmede TMO bütün yükü üzerine almıştır. Bunun da altından olumsuz bir durum çıkarsa buna da müdahale edilmesi gerekir.

-“Üreticinin kesinlikle küsmemesi lazım” -

Üreticinin kesinlikle küsmemesi lazım. Burada açıklanan fiyat eğer olumsuz etkilerse, o zaman gerekli müdahalelerin yapılması lazım. Piyasada bu alım kararlarından dolayı fiyat düşerse piyasa o zaman kaos yaşar. Üretici o zaman bahçeden uzaklaşır. Üretici o zaman Kahverengi Kokarca ile mücadele başta olmak üzere geri adım atar. Çünkü yüksek maliyetler karşısında düşen fiyatlar önümüzdeki sezona yansıyacaktır. Mücadelede gücü kalmayacaktır. 

-“Vebal ve sorumluluk TMO’dadır” -

Bizler başta Ziraat Odaları Birliği Başkanımız Şemsi Bayraktar olmak üzere bu konuyu yakinen kendilerine arz ediyoruz. Yakinen de takip edeceğiz. Yani bu fiyatlar eğer ki önümüzdeki birkaç günde piyasayı düşürürse başta TMO olmak üzere buna müdahale edilmesi gerekir. Eğer piyasayı düşürmeyecek bir serbest piyasa fiyatları oluşturulursa yani 2024 fındığı 145 TL üzerlerinde olması gerekir. Eğer oluşursa bunun vebali, sorumlusu TMO’dur. Bunu da önümüzdeki günlerde göreceğiz. 

 Ünye Kent / Yücel Arslanteke