Lanetli Saat ve Tarihte Üç Kez Değişen Ünye’nin Pazar Günü

Lanetli Saat

Topkapi Sarayi'nin kapiagasi Gazanfer Aga idi. Gazanfer Aga'nin III.Murad döneminde aldigi rüsvetlerle ufak bir hazinesi olusmustu.

Özellikle saraya gelen saatlere giptayla bakan Gazanfer Aga, dönemin usta saatçilerinden Rüstem Aga'ya giderek kendisine çok gösterisli ve pahali bir saat yaptirmak istedigini söyler.

Bir süre sonra el islemeleriyle ve üzerindeki materyalleriyle esi benzeri olmayan saati Rüstem Aga bitirir.

Artik Gazanfer Aga bu cep saatini tasimaya baslar. Fakat bir iki ay sonra Gazanfer Aga’nin rüsvet aldigi ortaya çikar. ve Gazanfer Aga cellatlarin elinde can verir.

Osmanlida Idam edilen kisinin üstünden çikan her sey onu idam eden cellatin olmasi gelenegi vardi, bu esyalari satmasi için birkaç ayda bir cellat pazari bile kuruluyordu, burada çok degerli esyalar çok düsük fiyatlara satilirdi. Osmanli halkinin bu esyalara ugursuz ve lanetli deyip ragbet göstermezdi..

Gazanfer Aga'nin saati idamindan sonra celladinin eline geçmisti. Cellattav saati alan Tirnakçi Hasan Pasa oldu. Fakat yaklasik iki ay sonra Hasan Pasa'nin cellatlar tarafindan boynu vuruldu ve saat yine cellatlarin eline düstü.

Saati yok pahasina Kasim Pasa aldi. Fakat saatin laneti devam etti ve olaydan sonra Kasim Pasa bir ay sonra cellatlarin elince can verdi. Saat kimin eline gçtiyse cellatlarin elinde can veriyordu, saatin ugursuzlugu dilden dile yayilmisti.

Saatin bir sonraki alicisi I.Ahmed dönemi sadrazamlarindan Dervis pasa  saati kardesi Egriboz Sancak Beyi Civan Bey’e hediye etmek için almisti, saat Civan Bey’in eline geçti.

Bir gün konaginin balkonunda yaninda katibi Ibrahim Efendi ile sohbet ederken Civan bey  saati cebinden çikardi. Civan Bey de söz saatten açilmisken saatin hikayesini anlatmaya basladi. Bunun üzerine Ibrahim Efendi elinde bulunan saati hemen birakarak ‘Bu nasil hediye. Böyle bir ugursuz saat düsmana bile verilmez’ diyince Civan Bey etkilenmis ve hemen hançeri ile saatin üzerindeki degerli taslari sökmüstür.

Ardindan bir tas ile saati ezmis ve denize atmistir.

Olayin üzerinden henüz yarim saat geçmistir ki bir atli kan ter içinde konaga gelir. Civan Bey’in görevinden alindigini söyler ve ardindan ekler ‘Beyim Abiniz Dervis Pasa idam edildi. Hatta sizin idaminiz için bile ferman çikti. Lakin araya giren dostlariniz yardimi ile idam karari geri alindi. Bunun üzerine Civan Bey ve Ibrahim Efendi birbirlerine bakakalirlar. Çünkü Habercinin sözünü ettigi yarim saat öncesi saati kirip denize attiklari vakittir.

Ardindan olayi bizzat yasayan tarihçi Ibrahim Efendi bu yasananlari kaleme alir ve ugursuz saatin hikâyesi günümüze kadar gelmeyi basarir.

Tarihte Üç Kez Degisen

Ünye’nin Pazar Günü

 Ünye’nin pazari ilk bilebildigimiz kadari ile Pazar günü kuruluyordu. Ancak Ünye’de çok sayida Hristiyan dinine mensup Rum ve Ermeni’lerde yasiyorlardi. Pazar günü onlarin ibadet günleri idi. O gün kiliseye ibadet için gittiklerinde isyerleri kapali kaliyor dolayisi ile pazarda hereklilik yavasliyor ve pazara gelen halk islerini de halledemiyorlardi. Bunun için Hristiyanlar  Pazar günü ibadet günü olduüunu göz önüne alinarak bunun degistirilmesini istediler. Bu halki istekleri kabul gördüPazar günü kurulan Pazar Cumartesi gününe alindi. Trabzon Vilayeti maliye Nezareti 24 Mayis 1866 tarihinde Pazar gününü Cumartesiye aldi.

Pazarin Cumartesiye alinmasi bu sefer Ünye’de yasayan Musevileri memnun etmedi. Cumartesi günü de Musevilerin ibadet günü idi.

19.yüzyilin sonlarinda bölgemizde büyük bir sel felaketi yasanmistir. Bunun neticesinde tabakhane deresi üstünde bulunan köprü yikilmistir. O dönemde de son ekonomik zorluklar köprünün biran evvel yapilmasina engeldir. 

 Batum muhaciri belediyede görevli Osman efendi ( Kokulu Hafiz’in kayinpederi) bu sorunu Ünye’de yasayan ve ticaretle istigal eden Yahudi bir aile ile çözebilecegini düsünerek aileyi ziyaret eder, durumu anlatir. Aile yardimci olabilecegini, yalniz bir sartlarinin oldugunu, ibadet günü olan cumartesi ile haftalik pazarin çatistigini bunun düzenlenmesi kosuluyla yardimci olabilecegini söyler. Sehrin ileri gelenleri bunu uygun bulurlar ve Pazar günü bu sefer Çarsamba olarak degistirilir.

Halk Pazar gününün degismesine alisamaz biraz zorlanir. Köyden pazara gelenler jandarma zoruyla geri gönderilir. Belli bir süre sonra halk alisir ve o günden beri hafta pazari ÇARSAMBA günleri kurulur.

Kaynak: Osman Dogan, A. .Derya Varilci-A.Kabayel Tarihte Ünye’nin Pazarlari