TARİHİN UNUTULAN DOSYALARI 1 KASIM 1922 Padişahlığın Kaldırılması

Parçalanip dagilan ve tarihe mal olan Osmanli Imparatorlugunun elde kalan son topraklari üzerinde kurulan Yeni Türk devletinin adi konulacakti

Ve 29 Ekim 1923 te

Cumhuriyet ilan edildi.

Binbir zorluk ve yokluk içinde verilmis Kurtulus Savasi bitmis vatan kurtulmus yeni Türkiye’nin topraklari Loz

1 Kasim 1922 tarihinde Saltanat ve Padisahlik kaldirilmis, ayni zamanda Müslümanlarin halifesi olan Padisaha ve Osmanli Hanedanina yönetimden el çektirilmisti.

Halifelik ise saltanattan ayrilmisti. Bir müddet sonra Büyük Millet Meclisi tarafindan yeni bir halife seçilecekti. Böylelikle Osmanli Imparatorlugu tarihe karisiyor halk egemenligini eline aliyordu.

Kisa bir zaman sonra parçalanip dagilan ve tarihe mal olan Osmanli Imparatorlugunun elde kalan son topraklari üzerinde kurulan Yeni Türk devletinin adi konulacakti ve  

29 Ekim 1923 te Cumhuriyet ilan edildi.

Cumhuriyet Nedir

 “Cumhuriyet” kelimesi dilimize Arapçadan geçmistir. Cumhur “Halk” demektir Fransizca, Ingilizce ve Almancasi ” Republik”  olan kelime bati dillerinde de ulusun kendisini yönetmesi anlamina gelir.

Cumhuriyet rejimi halkin seçtigi basbakan, cumhurbaskani ve milletvekilleri ile kendi kendini yönetmesidir.. Cumhuriyet, insanca ve medeni bir sistem oldugundan, Atatürk, Cumhuriyet’le, Türkiye’yi daha ileriye götürmek istemistir.

Padisahlik veya Saltanat nedir?

Devlet yönetiminde babadan ogula geçen bir sistem ve Osmanli Imparatorlugu döneminde kullanilan yönetim sekline verilen addir. Yönetim sekli padisahin mutlak egemen olmasina dayalidir. Saltanat Bir ülkeyi, milleti,  ya da imparatorlugu yönetme hakkinin tek bir hanedanda yani tek bir ailede toplandigi yönetim de denilebilir, iktidarin tek kiside toplandigi yönetim biçimidir.

Saltanat’in Sonu

Iste Osmanli Hanedani ve Saltanati ve Padisahligin alti yüz yildir yönettigi Osmanli Imparatorlugu Birinci Dünya Savasinda yenilmis bütün topraklari isgal edilmis ve ordulari esir alinarak dagitilmis son padisah ülkesini  birakarak gitmis Imparatorluk ömrünü tamamlamisti

Bütün bu olaylar içinden gelmis bir general olan Mustafa Kemal ve arkadaslari parçalanmis ve yenilmis Osmanli’dan yeni bir Türk Devleti çikartmak için basladiklari bir kurtulus savasi kazanilmis düsman Türk topraklarindan atilmis Lozan’da yapilan bir anlasma ile  Türkiye’nin bugünkü sinirlari çizilmis ve garanti altina alinarak 23 Nisan 1923 te  Büyük Millet meclisi açilmis yönetimi halk adina eline almistir.

Son Sultan ise ülkesini yanmis yikilmis olarak birakip bir sabah bindigi Ingiliz zirhlisi ile vatanini terk etmistir.

Fiilen sona ermis ve Sultani gitmis bir padisahligi ve saltanati kaldirip yerine milletin kendi kendini idare ettigi bir sistem olan Cumhuriyeti ilan etmek kaliyordu, önce saltanatin kaldirilmasi  gerekiyordu. Türk devletinin yasanilan zamana uyum saglamasi gerekliydi. Yapilacak daha çok is vardi.

Saltanat Neden Kaldirildi?

Saltanatin kaldirilmasina dogrudan dogruya yol açan olay, Kurtulus Savasi’nin kazanilmasindan sonra  Lozan’da yapilacak baris konferansina Ankara ve Istanbul hükümetlerinin birlikte davet edilmeleridir. 

28 Ekim’de Itilaf Devletleri Isviçre’nin Lozan kentinde toplanacak olan konferansa Istanbul ve Ankara hükümetlerini resmen davet etmistir. Bunun üzerine iki gün sonra toplanan Ankara’daki Türkiye Büyük Millet Meclisi, Istanbul hükümetinin durumunu görüsmüs 1 Kasim 1922 tarihinde kabul edilen kanunla Osmanli Imparatorlugunun bitisini ilan eden saltanat kaldirilmis, halifelik saltanattan ayrilarak simdilik birakilmisti.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Osmanli sülalesinden Abdülmecit Efendiyi halife olarak getirdi. Bundan sonraki süreçte Cumhuriyet ilan edilecek, daha sonra Halifelikte kaldirilacak ve bütün Osmanli Hanedani yurt disina çikartilacaktir. Kaynak: Atatürk Devrimleri Com.

 Sonuçlari
Ülkede iki ayri yönetimin bulunmasina son verildi.
Alti yüz yillik Osmanli saltanati sona erdi.
TBMM Türkiye’de tek yasal güç haline geldi.
Din ve devlet islerinin tek bir makamin elinde bulunmasina son verildi.
Son Osmanli Sultani Mehmet Vahdettin 17 Kasim 1922’de ülkeyi terk etti.
TBMM Halifeligin Ingiltere tarafindan kullanilmasini engellemek amaciyla Osmanli Hanedanindan Abdülmecit Efendiyi halife seçtigini ilan etti.
Lozan Baris görüsmelerinde Türkiye’nin tek bir heyet tarafindan temsil edilmesi saglandi.

Istanbul’un Ingilizlerden

Geri Alinmasi

Saltanatin kaldirilmasinin hemen ardindan General Refet Bele’nin, Istanbul’a gidip padisaha durumu teblig etmesine karar verilir. Bu sirada Istanbul’da görevli olan son hükümet, Ahmet Tevfik Pasa hükümeti 4 Kasim 1922 günü görevinden istifa eder. 5 Kasim’da da Refet Bele tüm bakanliklarin müstesarlarini toplar ve çalismalarina son veren karari açiklar.

Kaldirilan saltanatin, birer birer tebliginden sonra sira Padisah Mehmet Vahdettin’e gelir, fakat saltanatin kaldirildigi Sultan Vahdetin’e teblig edilemez çünkü Padisah 17 Kasim 1922 sabahi bir Ingiliz savas gemisiyle ülkeyi terk etmistir..

General Refet Bele Ankara Hükümeti'nin temsilcisi sifatiyla Istanbul'un idaresine Türkiye Büyük Millet Meclisi adina el koyar ve Istanbul bundan sonra Ankara Hükümetinin emri altina girer. Vahdettin’in de ayrilmasiyla 600 yillik Osmanli egemenligi sona erer..

Halifelik makaminin bir süre daha devam etmesi gerekmektedir 18 Kasim 1922 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafindan oy çokluguyla Abdülmecit Efendi halife olarak seçilir. Fakat Halife, Osmanli düsüncesinden kopamaz. Cumhuriyet sürecini gösterisli hareketler, saltanat döneminden kalma aliskanliklarla geçiren Halifenin ülkeye zarar getirecegi görülmüs ve Halifelikte 3 Mart 1924’te kaldirilmistir.

Padisahligin kaldirilmasi ile Cumhuriyete giden yol açilmisti bundan sonraki gelinen asama Cumhuriyetin ilan edilecek ve Cumhuriyetten sonra bütün Osmanli Hanedani yurt disina çikarilacakti. Çok bilinmeyen bu konuyu Cumhuriyet’ten sonra yazacagiz.

Kaynak: www.ataturkinkilaplari.com