Bu konu “Türklerin Orta Asya’da iken Müslüman olmadan önceki dinleri ve Müslümanliga geçislerini anlatmaktadir. Bu dosyanin hazirlanmasi sirasinda konunun tarafsiz uzmanlarinin daha önce yazilmis olan eserlerinden daha anlasilir bir sekilde daha önce yazilmis ve arastirilmis tarafsiz eserlerden sadelestirerek toparladik.
Bütün Türkler Müslüman Degildir
Bugün ilk olarak, günümüzde halen yasayan Ortaasya Saman gelenekleri, Türklerin ilk dinleri, hakkinda bilgilerle baslayacagiz.
Türkler’in Müslüman olmalarinin üzerinden bin yildan fazla bir zaman geçmistir. Buna ragmen halen eski dinlerinden getirdikleri adetler bugün bile canliligini korumakta ve Müslümanligin içinde varmis gibi bilinmektedir.
Türkler MÖ. Üçüncü ve dördüncü yüzyilda Ortaasya’da ortaya çikmislar ve uzun yillar bu bölgede yasamislardir. Anadolu’ya daha öncede gelisler olmus fakat asil gelis 1071 Malazgirt Savasindan sonra baslamistir.
Dünyada 250 milyona yakin Türk oldugu düsünülmektedir.
Dünyada Türkiye disinda Türkler, 77-83 milyon, Azerbaycan Türkleri- 30-35 milyon, Özbekler- 28-30 milyon, Uygurlar- 20-25 milyon, Kazaklar- 16-18 milyon, Tatarlar- 10-12 milyon, Türkmenler- 8-9 milyon, Kirgizlar- 5-6 milyon, Çuvaslar- 2.5 milyon, Baskirtlar- 2 milyon, Kaskay Türkleri 1,5-2 milyon ve diger Türk halklari 10-15 milyon nüfusa sahiptirler.
Halen Yasayan Türk Irklari
Afsarlar,Ahiska Türkleri,Aymaklar,Azeriler,Balkarlar,Baskurtlar,Bati Trakya Türkleri, Bulgaristan Türkleri, Hamseler, Irak Türkmenleri, Kaçarlar, Kafkasya Türkleri, Kafkasya Türkmenleri ya da Stavropol Türkmenleri, Karadag Türkleri
Karaylar, Karakalpaklar, Terekemeler, Karaçaylar, Kaskaylar, Kayilar, Kazaklar, Kirgizlar, Kirimçaklar, Kirim Tatarlari, Kosova Türkleri, Kumuklar, Makedonya Türkleri, Nogaylar ya da Nogay-Tatarlari, Salarlar,
Hakaslar, Dolganlar, Yakutlar ya da Saha Sorlar, Teleütler, Tuvalar, Tofalar ya da Karagaslar Çulimler ya da Çulümler Barabalar Sahsevenler Suriye Türkleri Tatarlar, Çuvaslar, Türkiye Türkleri, Türkiye Türkmenleri, Türkmenler (Dogu Oguzlari da denir) Uygurlar, Azeriler, Kirgizlar, Kazaklar, Yugurlar,Öngütler,
Özbekler, Kalaçlar, Kibris Türkleri, Gagavuzlar, Beltirler, Delikanlilar, (Iran'da yasayan Türkçe konusan küçük halk) Kamasinler, Zagajlar, Çulim Tatarlari Kaçlar (Kaçalar) Koyballar. Hazar Türkleri
Bütün bu Türk haklari Türkçe konusmaktadirlar. Ancak bazilarinin Türkçelerin i biz anlayamayiz. Anlayabildigimiz uluslar birkaç tanedir. Bize en yakin Türkçeyi konusan uluslar: Azerbaycan, Gagauzlar, Uygurlar, Balkan Türkleri, Kirim Türkleri.. Bazilarinin Türkçesi hiç anlasilmaz bazilarini dikkatli dinlediginiz zaman anlarsiniz.
Bütün bu Türklerin hepsi Müslüman degildir. Moldovyada yasayan Gagauz Türkleri Hristiyan, Litvandaya yasayan Karaim Türkleri Musevi, Çin sinirinda yasayan bazi Uygur Türkleri Budist, Ortasyada yasayan Çuvas Türkleri, Baskurtlar, Terekemeler, Türklerin ilk dinleri olan Samanizm, Kirim Türklerinden bazilari Musevi dinine inanmaktadirlar.
Bizde din ile milliyet birbirine karistirilmaktadir. Her Türk Müslüman degildir, Türklük ve Müslümanlik ayri kavramlardir. Biri mensup oldugumuz ulus, biri mensup oldugun inanis seklidir. Her Müslüman’in Türk olmasi, veya her Türkün Müslüman olmasi diye kavram yoktur.
Türklerin Ilk Dinleri
Türk’lerin Anadolu’ya gelmeden önce anavatanlari Orta Asya’daki dinleri Samanizm ve Gök Tanri dini idi. Samanizm tek tanrili bir dindi. Gök Tengri denilen bir tanriya taparlardi. O nedenle göge dogru yükselen her seyi, agaçlari ve yüksek daglari ulu sayarlardi.
Altici yüzyilda Hz Ömer zamaninda Müslümanlik ile tanistilar, Müslüman Araplar, Orta Asya’ya dogru yaptiklari akinlarda Türk diye bir ulusla karsilastilar. Savasçi ve sert tabiatli olan Türklerden çok korktular, birkaç kere karsi karsiya geldikleri savaslarda agir sekilde yenildiler.
Bu karsilasmalar Türklerin Müslümanliga geçmelerinin baslangici oldu.
Ilerideki bölümlerde daha detayli anlatacagimiz bu konu çok karisik ve çok kritik olup tarihçiler arasinda bile halen tartisma konusudur.
Bizim bu dosyamizin amaci bu karmasik ve az bilenen konuyu daha sade bir sekilde aktarmaktir.
Türklerin eski dinlerini terk edip bu dine geçmesinin bir sürü nedenleri vardir. Hepsi bir gecede Müslüman olmamislardir, bazi kavimler, savaslarla ,bazi topluluklar zahmetsizce bazilari ise hiç Müslüman olmamislar bu geçis 300 400 sene sürmüstür. Bugün gelinen nokta birkaç Türk kavmi disinda bütün Türkler Müslümandirlar..
Devam edecek.
Kaynaklar:
Cemal SENER, Türkler'in Islamiyet’ten Önceki Dini.
Mehmet Kurtoglu, Türk Mitolojisinin Anahtarlari.
