Yaşar KARADUMAN / Solak Cezvesi Artık solaklar da Türk kahvesi yapabilecek

Yaşar KARADUMAN / Solak Cezvesi Artık solaklar da  Türk kahvesi yapabilecek

Mıngıç Kardeşlerin Solaklara hediyesi

Bakircilar arastasi

otantik ve eski Ünye’yi

anlatan ender sokaklardandir.

 

Tarihi çok eskilere dayanan sokaga ait saglikli bilgiler  otuzlu yillarda baslamaktadir. 1925 yilinda Yunanistan’la Türkiye arasinda yapilan insan degisimine kadar (Mübadele) bakircilik Ünye’de Rumlarin elinde idi. Rumlar, meslegi ögrenmesinler diye Müslüman yerli halktan diye yanlarina çirak bile almazlardi.

Bu diger mesleklerde de öyleydi, çömlekçilikte demircilikte, firincilikta, akliniza ne gelirse hep onlar yaparlardi. Rumlar gidince Ünye’de her sey çöktü.

Yunanistan’dan yerlerine gelenler ise çiftçilikten baska bir sey bilmeyen insanlardi.

Karadeniz’in il ve ilçelerinde bu boslugu gören Ermeniler, gelip Ünye’ye yerleserek boslugu doldurdular. Otuzlu yillara gelindiginde Ünye’de yerli halktan da artik her konu da usta yetismisti.

Bakircilik ve “Bakircilar Arastasi” en verimli yillarini atmisli yillardan doksanli yillara kadar yasamis doksanli yillardan sonra plastik, alüminyum, teflon ve benzeri kaplar bakira olan ilgiyi azaltmistir. Buna ragmen bakircilar ve arastasi geçmisten günümüze ulasan tek sokaktir.

Diger meslekler ve arastalar birer birer yok olmuslar, zamana yenik düsmüsler, sokaklari bile yikilarak ortadan kaldirilmistir.

Bakircilar Arastasinda efsane olan isimlerden biri de Bakirci Mingiç Ustadir. Asil adi Ismail Türkmen’dir. Bakirciligi ustasi Arap Hasan’dan ögrenmis, zamanla ustasini da geçmis kendini yenileyerek, gelistirerek bu meslekte bir efsane olmustur. Vurdugu çekiçte milimetrenin binde bir kadar bir sapma olamayacak sekilde sanatini uzun yilar icra etmistir. Resmini gördügü bir esyayi ezbere orijinali gibi milimetrik sekilde yapacak kadar mesleginde basarili olmus ve birçok yenilige imzasini atmistir.

 

Simdi Mingiç Ismail’in ogullari Ahmet ve Hüseyin ayni dükkanda babalarinin meslegini sürdürmektedirler. Onlar da babalari kadar bu meslekte yenilikçi olmuslardir.

Bakirci dükkaninin bir tarafina cam kap kacak, bir tarafina alüminyum ve çelik tava tencere koyup ayakta kalma savasi veren Mingiç kardesler bir yenilige daha imzalarini atarak sol elini kullanan insanlar için “Solak Cezvesi” üretmislerdir.

Mingiç kardeslere bakirci örsünün üzerinde dövdügü ufacik seyin ne olacagini sorduk, çekiç darbeleri ile form vermeye çalisiyordu bakira.

-Solak Cezvesi yapiyoruz, dedi. 

Cezvenin solagi da mi olurmus? dedik ama anlatinca sasirdik. Sol elini kullananlar için saglaklar için yapilmis cezve de kahve yapmak gerçekten zordu.

-Nerden böyle bir sey akliniza geldi, diye sorduk.

-Babam yenilikleri seven bir insandi, çok uzun yillar önce onlar konusurlarken duymustum, bir müsterimiz de isteyince yapmaya karar verdik. Ünye’de bir ilk. Cezve konusunda o kadar çok sey anlatti ki bize Mingiç Ahmet, sasirdik. “Bir fincanlik cezve, iki fincanlik cezve, fincana göre cezve, milimetrik cezve ölçüsü veren müsteriler, cezve deyip geçmeyin” dedi Mingiç Ahmet…

 

 Solak Cezvesi

Solak cezvesinin farkli tarafi sapidir. Saglak cezvesinde sap, sag elle tutuldugu zaman cezvenin agzi sola bakar. Solak cezvesinde ise sap sol tarafa yapilmistir. Sol elle tutuldugunda cezvenin agzi saga bakar yani cezve sapsizken hem saglak hem solak içindir, sap takilirken is degisir.

Ahmet Mingiç ve kardesi Hüseyin Mingiç babalarindan devraldiklari meslegi sürdürmek için çaba sarf etmekte ve  “Bakircilar Arastasi” gelenegini yasatmaya çalismaktadirlar.

Yolu bir gün Ünye’ye düsenler Bakircilar Sokagi’nda Mingiçlara bir ugrasinlar,  isterlerse bir de saglak veya solak cezvesi alsinlar Ünye hatirasi olarak. Bizden de selam söylesinler cezvelerden indirim yapsin

 

Bakircilar Sokagi, eski adi ile Kazancilar Arastasi Ortaçarsinin arkasindaki paralel sokaktir. Geçen yil aslina uygun olarak restore edilmis buradaki evler ve dükkanlar giydirilmis, isiklandirilmis ve  tabani eski görünümü veren küp granit tasla dösenmis ve turizme kazandirilmistir.

Ünye’yi ziyaret edenler eskiyi hatirlatan bu sokaga  ugramadan ve buradan bir hediye almadan gitmezler.