Ordu ve Ünye için konuşacak olursak, tam da beklenen oldu.
Bir buçuk ay önce yazdığımız gibi…
Seçim programıyla daha faal görünen İYİ Parti adayı Enver Yılmaz Ordu’da bir adım önde başladı.
Seçim matematiğine bakarsak AK Parti adayı Hilmi Güler her daim önde…
Üçüncü sırada CHP adayı Zekai Sana yer alıyor.
Seçimin favorisi Sn. Güler demiştik, Ordu Büyükşehir Belediyesi adayları için.
Ünye Belediye Başkanlığı adaylığının ise Ordu’yla bire bir benzeştiği…
Kazanmaya en yakın adayın Ünye’de mevcut Belediye Başkanı Hüseyin Tavlı olduğunu ifade etmiştik.
Hali hazırda başkandı ve arkasında iktidar desteği vardı.
O’nu zorlayacak aday ise İYİ Parti adayı ve AK Parti’nin eski Ünye Belediyesi Başkanı Ahmet Arpacıoğlu idi.
İki Eski AK Partili, mevcut AK Partili Başkanlara Karşı…
“Seçimin Kaderi” başlıklı yazımızda bahsettiğimiz gibi…
Ordu ve Ünye adayları konumları itibariyle birbirlerine benziyordu.
Sürpriz yoktu, seçimin sonucunu tahmin etmek kolaydı.
Mevcut AK Partili başkanların rakibi, eski AK Partili başkanlardı…
Adeta AK Parti kendisiyle yarıştı.
Biraz zorlansalar da, mevcut başkanlar seçimi kazandı.
Şimdi ikinci dönemlerini yaşayacaklar.
Ülke Genelinde Ne Oldu?
İktidardaki AK Parti ve iktidar ortağı MHP önemli güç kaybına uğradı.
Ana muhalefet partisi CHP seçimin galibi oldu.
Hatay hariç, elindeki belediyelerin çoğunu korudu ve yenilerini ekledi.
CHP ilk kez bu seçimde Ak Parti’den daha fazla oy topladı, birinci parti oldu.
AK Parti ise yüzde 35,49 oy oranı ile ilk defa bu seçimde ikinci parti durumuna geldi.
Evet, CHP 47 yıl sonra sandıktan birinci parti olarak çıktı…
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde aldığı yüzde 37,50 oy oranı ile CHP yıllar sonra birinci parti olma unvanı elde etti.
1977 seçimlerinde oyların yüzde 41,38’ini alan Bülent Ecevit bu başarıyı 47 yıl önce elde etmişti.
CHP’nin Yükselişi
Ankara ve İstanbul’da CHP büyükşehir başkanlıklarını korumakla kalmadı, her ikisi de yeni ilçeler kazandı, belediye meclisinde çoğunluğu elde ettiler.
Ülke genelinde CHP, büyükşehir belediyelerinden 14, il belediyelerinden 21, ilçe belediyelerinden 337 ve belde belediyelerinden 48 olmak üzere toplamda 420 belediye başkanlığı kazandı.
CHP'nin kazandığı büyükşehirler şöyle:
İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya, Balıkesir, Eskişehir, Denizli, Muğla, Aydın, Tekirdağ, Mersin, Adana, Manisa.
Kesin olmayan sonuçlara göre belediye başkanlıkları yarışında CHP, toplamda 17 milyondan fazla oy alarak yüzde 37,68’lik bir oy oranına ulaştı.
31 Mart 2019’da gerçekleştirilen yerel seçimlerde, CHP toplamda 12 milyon 707 bin 683 oy alarak belediye başkanlıkları yarışında yüzde 32,05'lik bir oy oranına ulaşmıştı.
CHP'nin 2019’da büyükşehir belediyelerinden 11, il belediyelerinden 10, ilçe belediyelerinden 191 ve belde belediyelerinden 51 olmak üzere toplamda 263 belediye başkanlığı kazanabilmişti.
AK Parti’nin Düşüşü
2019'da 535 belediye kazanan AK Parti 2024'te 356 belediyeye kadar düştü.
CHP’nin kazandığı büyükşehir ve il belediye başkanlığı sayısı 21’den 35’e yükselirken, AK Parti’nin kazandığı belediye sayısı 39’dan 24’e indi.
AK Parti 15 şehir kaybetti.
31 Mart 2024 yerel seçimlerinde 81 şehirden 29’unda belediyeler el değiştirdi.
10 şehir AK Parti’den CHP’ye geçti. Bu şehirler; Adıyaman, Afyon, Balıkesir, Bursa, Denizli, Giresun, Kilis, Kırıkkale, Uşak, Zonguldak.
Buna karşılık, Hatay CHP’den AK Parti’ye geçti.
AK Parti 2019 seçimlerinde İstanbul ve Ankara’yı uzun yıllardan sonra CHP’ye kaptırmıştı ama 39 ilde belediyeyi kazanmıştı.
Ak Parti’nin 2019’da başlayan düşüşü, 2024’te “kaybeden”e dönüştü.
Yeniden Refah’ın Önlenemeyen Yükselişi
Yeniden Refah Partisi (YRP) bu seçimin sürpriz ismiydi.
İki şehirde belediye kazandı; Şanlıurfa ve Yozgat.
2019 seçiminde şehir bazında belediye kazanamayan YRP, bu seçimde oylarını artırarak yüzde 6,2 oy oranıyla ülkenin üçüncü büyük partisi konumuna geldi.
2024 Yerel Seçimlerinde Türkiye genelinde oyların dağılımı şöyle oldu:
CHP yüzde 37,8, AK Parti yüzde 35,5, Yeniden Refah Partisi yüzde 6,2, DEM Parti yüzde 5,7, MHP yüzde 5, İYİ Parti ise yüzde 3,8 oy aldı.
CHP’nin eski ittifakı Altılı Masa partilerinin oy toplamı, YRP’nin aldığı oyların altında kaldı.
İYİ Parti ve BBP 2024 seçimlerinde birer belediye kazandı; Nevşehir ve Sivas.
Bu üç parti 2019 seçiminde şehir bazında belediye kazanamamıştı.
MHP, 2024 seçimlerinde 8 ili kazandı.
İlginç olan şu ki, Kastamonu MHP’den CHP’ye geçerken, Kars HDP’den MHP’ye geçti.
MHP, bağımsız başkanlıkla yönetilen Kırklareli’ni kazandı.
Buna rağmen MHP’nin il bazında belediye sayısı 2019’da 11 iken 8’e düştü.
TKP’li Başkan Maçoğlu’nun Kadıköy serüveni hüsranla sonuçlandı, 2019’da kazandıkları Tunceli’yi de kaybettiler.
2024 Seçimlerinin Ordu Paradoksu
Önceki seçim yazılarımızda bazı sürprizlerden bahsetmiştik.
Örneğin Şanlıurfa'da mevcut Büyükşehir Belediye Başkanı Zeynel Abidin Beyazgül'ün AK Parti'den aday gösterilmesine tepki gösteren AK Parti MKYK Üyesi Kasım Gülpınar partisinden istifa ederek Yeniden Refah Partisi'nden aday gösterilmişti.
Beyazgül’ün aldığı yüzde 33.63’lük oy oranına karşılık, yüzde 38.86’lık oy oranıyla Gülpınar Şanlıurfa’da seçimi kazandı. Yozgat’la birlikte Şanlıurfa YRP’nin kazandığı iki ilden biri oldu.
Ordu Çaybaşı’nda da benzer bir durum yaşandı.
Çaybaşı Belediyesi Başkanlığına Mesut Karayiğit’in AK Parti'den aday gösterilmemesi üzerine, Yeniden Refah Partisi’ne geçmesi, YRP’ne Ordu’da zafer kazandırdı.
Ak Parti adayı İsmet Yanık’ın yüzde 45,54 oy oranına karşılık Mesut Karayiğit yüzde 51,22 oranında oy topladı. CHP bu ilçede yüzde 2,14 oranın da oy alabildi.
Ordu’nun 10 ilçesinde kazanan AK Parti Ordu’da en fazla oyu yüzde 73,88 oranla Kumru’da aldı.
CHP Gülyalı eski Belediye Başkanı Ulaş Tepe bu defa Ordu merkez ilçe Altınordu’dan seçime girdi ve kazandı. Gülyalı’yı Cumhur İttifakı’nın MHP’li adayı kazandı.
Şimdi merak ediyoruz, Büyükşehir Belediyesi’nin imkânlarını merkez ilçeye yönlendirmekte mahir olan Ordu BŞB, bu defa “topal ördek” durumuna düşen Altınordu’yla ne yapacak?
Kullanılan kaynaklar: Anadolu Ajansı, Hürriyet ve Euronews