Çocukluk yıllarımdı. Dokuz veya on yaşlarında olduğumu hatırlıyorum. Önümüzdeki Pazar günü Akınca Evliyasında bir merasim olacak. Çoluk çocuk herkes oraya davet edilmiş. Hocalar gelecek dua edecekler ve hep birlikte Âmin denecek, sonunda da ikram olacak, yani yemekler yenilecekmiş diye duymuştum.
Biz akranlarımızla o merasime katılmak için haftayı adeta iple çekiyorduk. Ve gün gelip çatmıştı. Arkadaşlarımızla topluluğa katılıp hep birlikte yaklaşık bir bir buçuk saatte denilen mevkiye varmıştık. Orası ana baba günü gibiydi. Şöyle yüksekçe bir tepede açık alanda gelenler halka olmuş vaziyette, herkes yerini almıştı. Güzel sesli hafızlar Kur’an okuyorlar, arada salat-u selamlar getiriliyor. Hocaların biri bitiriyor bir diğer hoca efendi başlıyor vaaz-u nasihatler yapılıyordu. Yüzlerce kişi bir huşu ve sükûnet içinde okunan Kur’anları dinliyor, nasihatlere can kulağı ile katılıyordu. Bir manevi atmosfer her tarafı kaplıyordu. Sanki Hz. Musa (as) tur dağında münacatını Allah’a aktarıyor gibi, sanki veda hutbesinde Efendimizi dinleyen on binlerce sahabenin can kulağı ile Efendimizi (as) dinledikleri gibi. Bir Arafat meydanının manevi havası tadında bir şeydi. Yaşadığım o günün lezzetini halen hisseder, hatırlarım.
Çünkü kırlara, dağlara ve ovalara çıkıp dua ve vaazlarla Allah’ın rahmetine nail olmaktı bu. Ondan susuz topraklara su, yanık gönüllere deva, hasta kullara şifa, günahkâr kalplere tövbe istiğfar ve ahdi yenilemek vardı buralarda. Bunun için toplanmıştı yüzlerce insan sahralarda.
Birkaç saat süren merasimin ardından uzunca bir dua yapılmıştı. Günahların affı, ibadetlerimizin kabulü ve rahmet bekleyen araziler için su/rahmet talep ediliyordu Yüce Mevla’dan. Uzunca bir dua olmuştu. Biz çocuktuk iyice acıkmıştık. Bir bitse de karnımızı doyursak diyorduk. Dualar yapıldı. Öğle namazı cemaatle hep birlikte kılındı ve ikram faslı başlamıştı. Belki de bizi o gün en çok o son ikram kısmı ilgilendiriyordu. Efendimizin ifadesiyle Allah’ın rahmeti böyle toplulukların, Allah’ı zikredenlerin üzerindeydi. Ve günün sonunda Allah’ın rahmeti yeryüzüne bol bol inmişti.
Yıllar sonra öğrenmiştim ki kuraklık olduğunda böyle sahralarda dualar edilir beldenin bütün insanları hatta ahırlarında besledikleri hayvanları kırlarda, ovalarda toplarlar günahsız bu yarattıkların hürmetine bizlere rahmetini bahşeyle Ya Rab diyerek dualar edilirdi.
Nitekim Anadolu’nun birçok yerinde Karadeniz’de, (Sahra sohbetleri) Bolu’da, Trakya’da Mayıs başından Temmuz sonlarına kadar bu merasimler halen yapılmaktadır.
Tabi ki Efendimiz (as) döneminde bir kuraklık vesilesiyle başlayan bu sünnet, bu uygulama halen devam etmektedir. Bazen hacet için, bazen şükür için.
Bir topluluk Allah’ı zikretmek üzere bir araya gelirse melekler onların etrafını sarar. Allah’ın rahmeti onları kaplar. Üzerlerine sekinet iner ve Allah Teala onları yanında bulunanlara över.(Müslim,Zikr 38,39)
Bu hadisi şeriflerin bizlere öğrettiği usül ve uygulamalar memleketimizin birçok yerinde, bazen hacet bayramları, duaları, bazen de yağmur duası şeklinde bazen de sahra sohbetleri şeklinde devam etmektedir. Sadece Allah ve Resulünün konuşulduğu bu dua meclisleri, Kur’an meclisleri, ilim ve irfan meclisleri bir tarikatın, bir meşrebin, bir mezhebin uygulaması değil, bilahare Ümmeti Muhammed’in Peygamberinden öğrendiği ve O’nun tavsiyesine uyarak yaptığı meclislerdi. Bu sohbetlerin formatında/yapısında bir takım değişiklikler olmakla beraber halen devam etmektedir. Çünkü özü Allah ve Resulüne doğru yol almaktadır.
Ünye ilçemizde bir köye gittim. Orada yaşlı bir amca şöyle dedi; Şu gördüğün tepe de eskiden her yıl toplanır dua ederdik. Eskiden de bu tepede Fizmeli Abdi Hoca gelip, burada köy halkını toplar dua ederlermiş; diye anlatınca çocukluk yıllarıma gidiverdim.
Bütün bunları hem görerek hem yaşayarak hem de duyarak bu toprakların bereketine, beslendiği değerlere, yerin –göğün âmin dediği dualara şahitlik ediyoruz.
Rabbim bizi sahraların duasından, güzide topluluklarının rahmet halkasından, rızasına nail olmaktan mahrum eylemesin. Allah’a emanet olunuz.
