Milyonlarca emekçinin ücretinin saptanacağı Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını bugün yapacak.
Komisyonda 5 hükümet yetkilisinin yanı sıra patronları temsilen Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu’ndan (TİSK) 5 kişi, işçileri temsilen Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu’ndan (Türk-İş) 5 emekçi yer alacak
15 kişilik komisyonun gerçekleştireceği 3 veya 4 toplantının ardından yeni ücreti belirleyip kamuoyuna duyurması bekleniyor. Doğrudan yaklaşık 10 milyon emekçi ve komşu ücretlerle toplam çalışanların yarısını yakından ilgilendiren yeni asgari ücretin ne tutarda olacağı kadar bir yıllık mı ya da 6 aylık mı saptanacağı merak konusu. 2024 yılı başında net 17 bin 2 TL olarak uygulanan asgari ücrete yoğun beklentilere karşın temmuzda ara zam yansıtılmamıştı. Bir yıllık süreçte asgari ücret çarşı pazar fiyatları karşısında etkisini hayli yitirdi. İşçi tarafının temmuz ara zam ıskasını masaya getirerek kaybın telafi edilmesini istemesi yüksek olasılık. Mevcut ücretin reel satın alma gücü 9 bin TL’ye kadar geriledi. Hal böyle iken hala yüzde 25 zamda ısrarcı olanları anlamak mümkün değil.
Çok geniş kitleyi doğrudan etkileyen ve bundan ötürü “Türkiye’nin en büyük pazarlığı” niteliğine dönüşen asgari ücret görüşmelerine kuşkusuz zam oranları tartışması damga vuracak. MÜSİAD Başkanı’nın ifade ettiği gibi patronlar mevcut ücrete en çok yüzde 25 zam yapılmasını ısrarla savunuyor. Ne var ki bu yönde bir artış yapılırsa net 22-23 bin TL civarında olacak yeni ücretle emekçinin temel gereksinimlerini karşılaması olanaksız. Patronlar empati yapmayı bilmiyor. Kendileri geçinebilsin bakalım bu denli düşük ücretle. Yanlarında çalıştırdıkları, emeği ile karlarına kar katan emekçiye niye çok fazla görüyorlar insanca yaşanabilir ücreti?
İddia edildiği gibi bir yıllık süreçte asgari ücret artışının enflasyona doğrudan etkisinin olmadığı net olarak görüldü. Aksine ücretteki artış durgun piyasayı hareketlendirecek, ekonomiye canlılık kazandıracaktır. İşsizlikten kan ağlayan esnafın yüzü canlanan alışverişle gülecektir. Böylesine piyasayı zincirleme etkisi var herkesi hoşnut edecek asgari ücretin. Tabii bu canlanma yüzde 25 zamla asla olası değil.
Türk-İş henüz bir tutarı dillendirmese de önceki yıllarca olduğu gibi dört kişilik ailenin insan onuruna yakışır bir aylık geçimini sağlayacak rakamı masaya getirmesi bekleniyor. Öngörüler asgari ücrette son sözün yine Cumhurbaşkanı Erdoğan da olacağı yönünde. Masadan kendisine gelecek yeni tutara gönenç payı ekleyip kamuoyuna duyurması yüksek ihtimal. Daha önce de bu yöntemi izlemişti.
Türk-İş heyetinde biri gazeteci olmak üzere asgari ücretle geçimini sağlayan dört emekçi yer alacak. 2002 yılından bu yana asgari ücret 18 kez hükümet ve işverenin oyçokluğu, 6 kez hükümet-işçi-işverenin oybirliği, 2 kez de hükümet ve işçilerin oyçokluğu ile saptandı. Yıllarca hükümet ve patronlar belirledi yetersiz asgari ücretleri. Bakalım bu yıl hükümet-emekçi- patronlar arasında uzlaşma sağlanabilecek mi?
Yeni asgari ücretteki artışa koşut; SGK prim tutarı, işsizlik maaşı ödemeleri, Genel Sağlık Sigortası (GSS) prim tutarı, isteğe bağlı sigorta primi, Bağ-Kur primleri, yaşlılık ve engelli aylığı, ev hizmetlerinde çalışanların primi, borçlanma tutarı, doğum borçlanması, askerlik borçlanması, çocuk zammı, aile yardımı ve cenaze ödeneği de artacak. Bundan ötürü yaşamın her alanını doğrudan etkileyen yeni asgari ücret kamuoyu tarafından sabırsızlıkla bekleniyor.
