Kur’an’dan Yüz Çevirmek:
Eger bir toplum siyasette, ekonomide, ailede, ahlâkta, uluslararasi iliskilerde, sosyal hayatta Kur’an ve sünnetin emirlerini terk ederse krizler durmak bilmez, çünkü Rabbimiz buyuruyor ki: “Her kim de benim zikrimden (Kur’an’imdan) yüz çevirirse, mutlaka ona dar bir geçim vardir.” (Taha 124)
Haramlarin Resmilesmesi ve Kurumsallasmasi:
Bir toplumda günah yayginlasirsa, Allah’in bütün haramlari alenen islenirse, içki, kumar, faiz, zina gibi haramlar resmilesir, kurumsallasirsa, sapkinliklarin önüne geçilmezse, TV’ler sabah aksam ahlâksiz dizi ve filmler yayinlamaya devam ederse, bosanma ve aldatma tesvik edilirse, en sapkin magazin ve yarisma programlari ile nesiller mahvedilirse krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki: “Size gelen her bela ve musibet, kendi günahlarinizin cezasidir. Bununla beraber Allah birçogunu da affederek sizi musibete maruz birakmaz.” (Sûra 30)
Nimetlere Karsi Nankörlük:
Bir toplum Allah’in her türlü nimetine karsi nankörlük ederse, Allah’in verdigi mal, makam, mevki, güç, kalabalik, saglik, aile gibi nimetlere hakkiyla sükredip tüm bunlari Allah yolunda kullanmazlarsa krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki. “Andolsun, eger sükrederseniz elbette size nimetimi artiririm. Eger nankörlük ederseniz, hiç süphesiz azabim çok siddetlidir.” (Ibrahim 7)
Rüsvet, Torpil ve Iltimasin Normallesmesi:
Bir toplumda haram helal hassasiyeti kalmazsa, rüsvet, torpil, iltimas, ihaleye fesat karistirma, kul hakki ve kamu mali hassasiyeti biterse, yetim malina dikkat edilmezse, yoksul gözetilmezse, mala ve dünyaya karsi ihtiras artarsa krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki, “Hayir! Dogrusu siz yetime ikram etmiyorsunuz, yoksulu yedirmeye birbirinizi tesvik etmiyorsunuz. Haram helâl demeden mirasi yiyorsunuz. Mali asiri biçimde seviyorsunuz.” (Fecr 17-20)
Ticarette Hile, Yalan ve Aldatmanin Artmasi:
Bir toplum ticaretine hile karistirirsa, müteahhitler, esnaflar, tüccarlar haksizlik yaparlarsa, malzemeden çalarlarsa, müsteriyi kandirirlarsa, stokçuluk yaparlarsa, bir toplumda haksiz vergiler ve cezalarla insanlar agir yüklerin ve borçlarin altina sokulursa krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki: “Ölçüde ve tartida hile yapanlarin vay haline” (Mutaffifin 1) “Ey iman edenler! Karsilikli rizâya dayanan ticaret disinda, mallarinizi aranizda haksizlikla yemeyin.” (Nisa 29)
Faizin Yayginlasmasi:
Bir toplumda faiz yayginlasir ve siradanlasirsa, esnaf faizli krediyle ayakta durursa, evlenenler faizli krediyle evlenirse, ev ve araba alanlar faizle alirsa, güçlüler zayiflari sömürmeye devam ederse krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki: “Onlara zulümleri sebebiyle, bir de çok kimseyi Allah yolundan çevirmeleri, men edildikleri halde faizi almalari ve haksiz (yollar) ile insanlarin mallarini yemeleri yüzünden kendilerine (daha önce) helâl kilinmis bulunan temiz ve iyi seyleri onlara haram kildik.” (Nisa, 161)
Haksizlik ve Adaletsizligin Siradanlasmasi:
Bir toplum isçinin, memurun, çalisanin hakkini gözetmezse, mal sadece zenginler arasinda dolasip durursa, nimetler adil bir sekilde bölüsülmezse, kurulan zulüm ve haksizlik düzeni zengini daha zengin, fakiri daha fakir yaparsa, zulüm ve adaletsizlikler artarsa krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki; “Allah kiminize kiminizden daha bol rizik verdi. Bol rizik verilenler, riziklarini ellerinin altindakilere verip de bu hususta kendilerini onlara esit kilmazlar. Durum böyle iken Allah’in nimetini inkâr mi ediyorlar?” (Nahl 71)
Israfin Önüne Geçilememesi:
Bir toplum özel hayatlarinda ve kamusal alanda israfin önüne geçemezlerse, Allah’in verdigi nimetleri geregi gibi sahiplenemezlerse, imkânlari lüks, satafat ve gösteris pesinde kosarken tüketirlerse krizler kaçinilmazdir. Çünkü Rabbimiz buyuruyor ki: “Yiyin, için, israf etmeyin, süphe yok ki o, müsrifleri sevmez.” (Araf 31)
Alinti:M.G
A.kiransal
1 Agustos 2021
