Oxford Sözlüğü 2024 yılının kelimesi olarak "brain rot" yani "beyin çürümesi" kelimesini seçti. Sözlüğe göre "beyin çürümesi", bir kişinin zihinsel veya entelektüel durumunun bozulmasını ifade ediyor.
Sosyal medya ve internetteki düşük kaliteli içerikler ve bu tür içeriklerin bireyler ya da toplum üzerinde yaratabileceği olumsuz etkileri tanımlamak için ‘beyin çürümesi’ terimi kullanılıyor
Özellikle önemsiz, zihinsel olarak zorlayıcı olmayan, basit, çevrimiçi içeriklere aşırı maruz kalma sonucunda gelişen bir durum olarak düşünebiliriz.
Aslında bu terimin kökeni çok eskiye dayanıyor. Oxford Sözlüğü’ne göre, beyin çürümesi ilk kez, 1854 yılında yayımlanan Henry David Thoreau’nun Walden adlı eserinde kullanılıyor. Thoreau, o dönemde bile insanları zihinsel çürümenin tehlikeleri konusunda uyarmış ve "İngiltere patates çürümesini tedavi etmeye çalışırken, daha yaygın ve ölümcül olan beyin çürümesini tedavi etmeye yönelik neden hiçbir çaba göstermiyor?" demiş.
Oxford uzmanlarına göre bu terim 2024 yılında sosyal medyada düşük kaliteli içeriklerin aşırı tüketiminin etkilerine yönelik artan kaygılar nedeniyle yeniden popülerlik kazandı. Terimin kullanım sıklığının, 2023 ile 2024 yılları arasında %230 oranında arttığı gözlemlendi.
Beyin çürümesi terimi ile düşük kaliteli dijital içeriğin aşırı tüketimine ilişkin endişe ifade edilmeye çalışılıyor.
Bu kötüye kullanımın zamanımızı büyük oranda tükettiği ve bunun yanı sıra konsantrasyon, tahammül düzeyi, sabır, yaratıcılık gibi pek çok alanı da olumsuz etkilediğine dikkat çekmek amaçlanıyor.
Bireyin uzun saatler uyanık kalması, yeterince dinlenmemesi, kendi ihtiyaçlarını karşılamayı ihmal etmemesi, sağlıklı beslenmemesi gibi durumlar sonucunda verimliliği düşer, önemli konulara odaklanmakta zorlanır. Beyin çürümesinin etkileri de buna benzer. Bu durumun sonucunda kişi kendini huzursuz, kaygılı hatta depresif hissedebilir. Kişinin ruh sağlığında da olumsuz etkilere neden olabilir.
Yılın kelimesi olarak farklı seçenekler arasından ‘beyin çürümesi’ seçilmesi, dijital çağın getirdiği sorunlarla başa çıkma konusunda harekete geçilmesi, teknoloji ve insan doğası arasında daha sağlıklı bir denge kurulabilmesi için bir çağrı niteliğinde diyebiliriz.