Yilbasi Yazilari
Bu haftadan itibaren yilbasina kadar bu kösede yilbasi ile ilgili yazilar bulacaksiniz.
Bu ilk yazi Batida ve ülkemizde bütün bu yilbasi ritüellerinin çikis noktasi Hz Isan’nin dogum yili ile ilgilidir. Yaklastigimiz yilbasi baslangiçtan bu yana geçen 2022 ci yildir. Oturup karar vermisler, 2022 yil önce Isa Peygamberin dogumunu takvimim baslangici yani sifir yili kabul etmisler. Ancak bu dogum Hristiyanlar arasinda da biraz ihtilaflidir, bir grup 26 Aralik’ta bir gurup 6 Ocak’ta, bir grup MÖ dört yilinda bir grup MS 6 yilinda bazi bilim adamlari da Isa Peygamber hiç olmamistir der. Tarihî ve dinî kaynaklar bu konuda fazla bilgi vermez. Hz. Isa'nin ne dogum günü, ne de dogum yili bellidir.
Isa Peygamberin dogum tarihi tartismalidir. Bir kisim tarihçilere göre sifir yilindan dört yil önce, bir görüse göre de sifir yilindan alti yil sonradir. Bu nedenle içinde bulundugumuz 2022 yili tam dogru degildir. Bu durumda bir görüse göre 2017 bir görüse 2022 bir görüse göre de 2027 yilindayiz.
Tarihçiler tartisa dursun biz bir yili daha yavas yavas geride birakiyoruz 2022 yili iyilikleri ve kötülükleri ile birlikte hayatimizdan çikip gidiyor.
1950 yillarinda çocuktuk acaba iki bini görebilecek miyiz diye konusuyorduk. Iki bin yüz yillari neler getirir bilemem ama geriye baktigimda az çok tahmin edebiliyorum.
Ellili yillarda iki binde su da olur bu da olur diye fikir yürüttügümüz seylerden çogu gerçeklesmedi, biz iki binden çok daha fazla seyler bekliyorduk.
Meselâ cep telefonunu biz 1950 li yillarda biliyorduk bizim için sürpriz olmadi, televizyonu biliyorduk, yoktu ama bunlarin olacagini biliyorduk.
Hz. Muhammet
Biz Müslümanlar Kuranda anlatildigi gibi Isa Peygambere inanmak zorundayiz.
Isa Peygamber’den 571 sene sonra Islam Dininin Peygamberi Hz. Muhammet dünyaya gelmistir. Hz Muhammet’e kirk yasinda iken MS 610 Mekke yakinlarindaki Hira magarasinda Allahtan ilk vahiy gelmeye baslamistir.
Hz Muhammet magarada iken bir sesin kendisini çagirmakta oldugunu duydu, etrafina bakti kimseyi göremedi. Birden her tarafi çok parlak bir isik kapladi, dayanamayip bayildi. Kendisine geldiginde karsisinda Cebrâil'i gördü.
Cebrail O'na:"Oku" dedi. Hz. Muhammed :"Ben okuma bilmem", diye cevap verdi. Melek, Hz. Muhammed kucaklayip sikti, sonra Alak Sûresi'nin ilk bes âyetini okudu: "Yaratan Rabb'inin adiyla oku” ve bu geceden sonra Kuran indirilmeye baslandi. Biz o geceyi Kadir Gecesi olarak kutlariz.
Hz Isa’nin Dogumu
Yilbasi ritüllerinin baslangici olan Hz Isa’nin genelde Katolik, Protestan, Süryani ve Rumlar Hazreti Isa'nin dogum gününü 24-25 Aralik kabul ederler. Rus, Balkan ve Ermeni kiliseleri ise Hz Isa’nin dogumunu 6-7 Ocak gecesi kutlar.
Bu geceye Ingilizler Christmas, Fransizlar ve Latinler Noel derler. Christ, Hazreti Isa'nin Yunanca ismidir kurtarici manasina gelir.
Latince Roma Imparatorlugu zamaninda konusulmus, Fransizca, Italyanca, Ispanyolca, ve daha birkaç dile kaynaklik eden bir dildir, tarih, sanat, tip ve din alanindaki terimler halen daha Latince adlari ile anilir. Günümüzde Latince konusan bir topluluk veya ulus kalmadigi için Latince ölü dil olarak kabul edilir, tartisilan bir diger konu da nerede dogdugudur.
Matta ve Luka Incilleri Isa'nin bugünkü Filistin topraklarinda Beytüllahim kentinde dogdugunu iddia eder. Markos Incili ise Isa'nin dogum yeri olarak yine Filistin topraklarindaki Nasiriye kentini gösterir, Kuran-i Kerim ise yer belirtmez.
Ne Zaman Dogdu?
Ne zaman dogdugu da tam bir sir, iki bin yildir bu sir çözülmeye çalisiliyor. Tarih konusunda kutsal kitaplarda bir bilgi yok, Incil'deki tariflere göre Isa'nin MÖ 2004-5-6 - 2021 - 2017 – 2027-266 yillari arasinda dogdugu görülüyor, dogdugu sehir Beytüllahim mi yoksa Nazariye mi orasi da belli degil.
Taberi'nin rivâyetlerinde, Makedonyali Iskender’in Babil’i ele geçirmesinin altmis besinci senesinde (yaklasik MÖ 266) Isa’nin dogdugunu kabul eder.
Kur'an'i Kerim'de Hz.Isa'nin dogumu, Meryem Suresi'nde anlatilmistir.
Hristiyan tarihçilerinin çogu, Isa'nin bir marangoz oldugu, sifa dagittigi, Yahya peygamber tarafindan vaftiz edildigi, "halki isyana tesvik etmek" suçu ile Kudüs'te çarmiha gerildigi konusunda hemfikirdir. Kuran ise öldürülmeden önce Allah katina alindigini bildirir, çarmiha gerilen bir benzeridir.
Noel de de anlasamiyorlar
Hristiyanlar arasinda da Noel’in tam tarihi konusunda bir anlasma yoktur. Bazi iddialara göre Isa kis mevsiminde dogmamistir. Luka Incili'ne göre Isa dogdugu zaman çobanlar çayirlarda sürülerini otlatmakta idiler.
Bazi kaynaklara göre 15 Nisan’da dogmustur. Kur'an'a göre ise Meryem, hurmalarin taze oldugu bir zamanda dogum yapmistir. Hz Isanin dogumunda kullanilan çam agaci, Noel baba, hindi yemek gibi simgeler sonradan uydurulmustur.
Islâm'a Göre Îsâ.
Kurani Kerîm'e göre Hz. Îsâ, resullerin en büyükleri olan bes "ülü'l-azm" peygamberden biridir. On bes sûrede doksan üç âyette ismi veya bir sifati ile zikredilmekte, agirlikli olarak Âl-i Imrân, Mâide ve Meryem sûrelerinde dogumunun müjdelenmesi, dünyaya gelisi, tebligi, mûcizeleri, dünyevî hayatinin sonu ve Allah katina yükseltilisiyle ilgili olarak bilgi verilmektedir.
Hz. Îsâ düsmanlarinca öldürülmek istendigi anda Allah tarafindan ruhen kendi katina yükseltilmistir, Îsâ konusunda Kur'an'in açik olan hükmü budur. Nitekim Mâide sûresi âyet (5/117
Meryem Suresi 19:16-21
Yine Luka Incili'ne göre Yûsuf ile Meryem, milâttan önce 29 - milâttan sonra 14 yillari arasinda imparator olan Kayser Augustus'un buyrugu üzerine nüfusa yazilmak için Beytlehem'e giderler ve bir ahirda kalirlar. Meryem Îsâ'yi burada dogurur (2/1-7).
Inciller'in dördünde de Îsâ'nin cuma günü çarmiha gerildigi bildirilmektedir (Matta, 27/62; Markos, 15/42; Luka, 23/54; Yuhanna, 19/31). Fakat hadisenin ayin hangi günü gerçeklestigi tartismalidir. Îsâ'nin öldügünün ertesi günü büyük bayram günü yani 15 Nisan'dir.
Yilbasi yazilarinin gelecek bölümünde:
Hz.Isa’nin tartismali dogumu