Tansiyon kanin damardan geçerken gösterdigi dirençtir. Hipertansiyon ise bu direncin yüksekligi (140/90 mmHg ve üzeri) anlamina gelir ve son zamanlarda hizla artmistir. Ülkemizde ise 2020 yilinda 17 milyon insanin hipertansiyona sahip oldugu tahmin edilmektedir.
Hipertansiyona neden olan etmenler
-Ailede hipertansiyon öyküsü
-Yas(65 yas üstünde daha sik görülmektedir)
-Beslenme( asiri tuz tüketimi, düsük meyve ve sebze tüketimi ..)
-Stres
-Sigara
Hipertansiyon; ensede zonklayici sekilde bas agrisi, bas dönmesi, burun kanamasi, çarpinti gibi belirtiler gösterebilir.
Tedavi edilmeyen hipertansiyon beraberinde birçok hastaligi da getirebilmektedir. Örnegin kalp hastaliklari için en önemli risk faktörü hipertansiyondur. Hipertansiyonlu bireylerin kalp krizi geçirme olasiligi tansiyonu normal olan bireylerin 2 katidir.
Obezite ve hipertansiyon arasindaki iliskiyi gösteren çalismada asiri kilolu bireylerin hipertansiyon riskinin, asiri kilolu olmayan bireylerden 3 kat yüksek oldugu bulunmustur.
Hipertansiyonda elektrolit dengesi degiseceginden böbrek yetmezligi görülebilir.
Hipertansiyon ve bazi minerallerin iliskileri:
-Sodyum: Yeterli ve normal miktarda alinan sodyum vücut su dengesini düzenlemekle birlikte fazla alinmasi tansiyon yükselmesine neden olur. Yapilan çalismalarda günlük sodyum tüketimi yüksek olan toplumlarda kan basincinin arttigi bulunmustur.
-Kalsiyum: Kalsiyum hipertansiyonda önemli bir mineraldir ve tansiyonla negatif iliskilidir. Yetersiz kalsiyum aliminda hipertansiyon riski artmaktadir.
-Potasyum: Potasyum alimiyla tansiyon ters iliskilidir. Çünkü potasyum sodyumun atilasini saglar. Böylelikle potasyum alimi arttikça hipertansiyon düser.
-Magnezyum: Diyetle alinan magnezyumun artmasi kan basincini düsürmektedir.
Yapilan birçok çalismaya göre hipertansiyon olusmasinda beslenmenin önemli bir etkiye sahip oldugu bulunmustur. Uygun bir beslenme programi ve kilo kontrolü hipertansiyonun tedavi sekillerindendir.
Hipertansiyonun vücudumuza etkilerini, yol açabilecegi hastaliklari ve minerallerle iliskilerini açiklamaya çalistim. Genel beslenme önerileri ve hipertansiyon tedavisinde kullanilan DASH diyetini (hipertansiyonu durduran diyet yaklasimi) yarinki yazimda anlatacagim. Saglikla kalin..
HIPERTANSIYONDA BESLENME VE DASH DIYETI
Bir önceki yazimda hipertansiyondan bahsetmistik. Bu yazimda ise beslenme yaklasimindan bahsetmek istiyorum.
DASH diyeti, Amerika’da Ulusal Saglik Enstitüsü tarafindan yapilan çalismalara bagli olarak ilaç kullanmaya gerek kalmadan hipertansiyon problemini tedavi etmek ve önlemek için gelistirilmistir.
DASH diyeti sebzeler, meyveler, tam tahillar, balik ve tavuk, sert kabuklu yemisler, kurubaklagiller ve düsük yagli süt ürünlerinden olusur. Bu besinler potasyum, magnezyum, kalsiyum, posa ve protein gibi besin ögeleri açisindan zengindirler. Böylelikle sodyumun, doymus yagin ve kolesterolün azaltilmasini da öneren DASH diyeti ile tansiyonun azaldigi gösterilmistir.
DASH diyetinde seker, kurabiye, fistik, cips, asitli ve gazli içecekler yasaklanmistir. Buna bagli olarak kalori düstügünden kilo verme orani da artmaktadir.
Bu diyette en önemli noktalardan birisinin sodyum aliminin kisitlanmasidir. Peki sodyumun az alinmasi için ne yapabiliriz?
-Paketli yiyecekler alirken etiket okuyarak sodyum içeriginin potasyum içeriginden düsük olanlari alabiliriz.
-Konserve edilmis besinlerden, fast food tarzi yiyeceklerden, yemeye hazir olan etlerden uzak durmaliyiz.
DASH diyeti hipertansiyonun yaninda osteoporoz (kemik erimesi), kanser, kalp hastaliklari ve seker hastaligina yakalanma riskini de azaltmaktadir. DASH diyeti kilo verme amaçli bir program olmasa da, bireyleri saglikli yiyeceklere yönlendirdigi için bu diyeti uygulayinca fazla kilolarinizdan kurtulmanizda mümkün olabilir.
Hipertansiyonda Beslenme Ile Ilgili Öneriler:
-Meyveler, içerdigi posa ve potasyum sayesiyle hipertansiyon kontrolünde yardimcidir. Sebze ve meyve tüketiminin günde 4-5 porsiyon olmasi yeterlidir.
-Kalsiyum, hipertansiyon kontrol için gerekli bir mineraldir. Bu nedenle az yagli süt ve süt ürünleri tüketmeniz fayda saglayacaktir.
-Ceviz, badem, findik gibi yagli tohumlar magnezyum açisindan zengindir. Hipertansiyonun beslenme tedavisinde yardimci olurlar.
Tüm bu besinler hipertansiyonu düsürmeye yardimci olsa da tüketiminde porsiyon kontrolü çok önemlidir. Asiri tüketiminden kaçinin.
-Yemek masalariniza tuz koymayin, yemeklere eklememeye özen gösterin.
-Düzenli yapilan egzersiz kan basincinin düsmesinde yararlidir.
Hipertansiyon birçok hastaliga yol açmaktadir. Beslenme düzenine dikkat ederek tansiyon problemi yasamadan saglikli bir hayat sürebilirsiniz. Size özel en sürdürülebilir bir diyetle saglik problemlerinizden kurtulmak için Ünye Kent Gazetesi araciligiyla ve 0533 255 83 95 numarali telefondan iletisime geçebilirsiniz.
