Osmanli Devletinin Sark Meselesi baglaminda Yunan Isyanlariyla mesgul oldugu bir hengâmede bunu firsat bilen Iran, Dogu Anadolu’daki bazi asiretlerin iskân meselelerini ve hudut ihlallerini gerekçe göstererek 1821’de Osmanli Devletine karsi taarruza geçmistir. Bu sirada Iran Devleti’nin basinda Kaçar Türklerinden Azerbaycan hâkimi Veliaht Abbas Mirza bulunuyordu. Rusya’nin tesvik ve telkini ile 1821’de Abbas Mirza Dogu Anadolu’ya, kardesi Mehmet Ali Mirza da Irak’a saldirdi. Iran kuvvetleri Anadolu’da Bayazid, Toprakkale, Eleskird, Bitlis, Ercis ve Mus’u isgal etti. Osmanli Ordusu’nun basinda Erzurum Valisi Hüsrev Mehmed Pasa bulunuyordu.
Savas sirasinda Anadolu’nun diger yerlerinden oldugu gibi Canik Sancagi’nin Ünye Kazasi’ndan da nefer ve ikmal levazimati talep edildi. Canik Sancagi Muhassili Salih Pasa’dan sancak dahilinde toplam 1000 nefer talep edilmisti. 1821 senesi Nisani basinda bunun 500’ü gönderilmis kalan kisminin ise affi istenmisti. Ancak payitahttan gönderilen ikinci emirde bunun mümkün olmadigi istenen miktarin derhal gönderilmesi gerektigi önemle belirtilmisti. Ünye Kazasina isabet eden sayi bu kez 41 nefer idi. Ünye Kazasi’nin Salyane Defteri (22 Mayis 1821) incelendiginde ise merkez mahalleler ve merkeze bagli köylerden bes yüz nefer ve bunlarin bölükbasilari, basbuglari ve teçhizatlari için toplanacak miktar 4820.5 kurus 12 paradir. Efraz Kazasi köylerinden (Çatak, Lalelü, Beycelü, Kurtluca, Kocaman, Kaynarpinar, Manastir, Çilader, Gücet, Kurtderesi) toplanacak miktar 816 kurus 8 paradir. Fenaris Kazasi köylerinden (Kelas 56 kurus 10 para, Gavraz, Ginahor, Sirma, Yayci, Içeribükü, Nureddin, Çukur, Kizilcakise, Koruklu, Havzikara, Yagbasan, Dizdar) toplanacak miktar 944 kurus 2 paradir. Cevizderesi Kazasi köylerinden (Dirahta, Ürmeli, Saraycik, Ancalu, Kusçulu, Kusdogan, Sehriman, Taflancik, Lahna, Gürecili, Denizbükü) toplanacak miktar 990 kurus 18 paradir. Çöregi Kazasi köylerinden (Fartil, Sarihalil, Kadilar, Çöteli, Kes, Gölcegiz, Kizilcakise, Çöregi) toplanacak miktar 654 kurus 10 paradir. Ünye merkez köylerinden 9, Efraz’dan 8,Fenaris’ten 9,Cevizderesi 9,Çöregi’den 6 nefer seçilmistir. Neferlerin seçiminde elli sekiz isimde bir isim kistas alinmisti. Ünye Kazasi’nin mahallelerinden askerlere harçlik için toplanacak meblag 30 Mayis 1821’de mahalle basina söyleydi: Burunucu 97 kurus 15 para, Çömlekçi 128 kurus 5 para, Orta 312 kurus 25 para, Çamurlu 324 kurus 37 para, Kalederesi 338 kurus 10 para, Zimmiyan 850 kurus 30 para toplam 2052 kurus 22 paradir (Ünye S.Sicili-h.380, 381, 382, 383,431).
Savasin devam eden sürecinde Iran Ordusunda kolera salgini çikmis, Irak’a saldiran Mehmed Ali Mirza ayni salgindan ölmüstü. Zorda kalan Iran Ordusu baris istemek durumunda kalmisti. 28 Temmuz 1823 (19 Zilkade 1238) tarihinde Erzurum’da “Hudûd-i kadîme ve uhde-i sâbika üzere akd-i musalaha ” olan yedi maddelik baris antlasmasi yapildi. Erzurum Muahedenamesi olarak bilinen bu antlasmada Kasr-i Sirin Muahedesinde belirlenen hudutlar esas alinarak son Osmanli-Iran Savasi neticelendirildi (Doç.Dr.Nuri Köstüklü, Hamid Sancagi ve Türkiye, Konya 1993).
II.Mahmud tarafindan Nisan 1824’ te yayinlanan fermana göre Iran Devleti ile Devlet-i Aliyye arasinda meydana gelen savasin sona ermesi dolayisiyla Iran halkindan olup kutsal beldelere dini vecibelerini yerine getirmek için gelen hacilara, diger Islam beldelerinden gelenler gibi muamele edilmesi, Iranli tüccarlardan evvelden oldugu gibi gümrük vergisi alindiktan sonra baskaca zorluk çikarilmamasi, sayet Osmanli topraklarinda evlat birakmadan vefat edenler olursa terekesinin Beytülmal memurlarinca kayit altina alinip güvenli yere konulmasi, sonradan varisi çikarsa kirasi alinip malinin teslim edilmesi irade buyurulmustu. I.Mahmud dönemindeki 1730-1732 Osmanli Iran Savaslarinda da Osmanli ordusunun nakliye ihtiyacini gidermek üzere Ünye Kazasinin hissesinden 500 mekkâri katiri talep edilmisti (BOA.C.AS.388-16011).Bu savasta da Osmanli ordusu zaferle çikmisti. Ünye, Türkiye Türkleri Tarihi’nin her döneminde her alanda üzerine düsen yükümlülükleri yerine getirme gayreti içerisinde olan bir sehirdi.