Ünye, Osmanli döneminde 1860’li yillarda il olmus… Bir süre sonra da Samsun’a ilçe yapilmisti.
TBMM, 1921 yilinda yeni idari yapilanmayi görüsüyorken bizim bölgede Samsun, Giresun, Trabzon ve Rize’yi il yapmayi kararlastirdi.
Giresun il yapilinca, Ordu’da ilçe olarak Giresun’a baglaniyordu.
Ancak Ordu buna itiraz etti.
Bu itiraz öylesine büyüdü, öylesine gerildi, gerginlesti ki Giresunlu vekiller ile Ordulu vekiller arasinda isin içine silahlarin da girdigi kavgalara dönüstü.
Bu kavgalarin belgeleri TBMM kayitlari olarak zaman zaman bazi gazete ve dergilerde yayimlandi.
Kavgalarin daha da büyümesi endisesiyle TBMM’de hem Giresun’un hem de Ordu’nun il olmasi kararlastirildi.
Üstelik iller arasi en az 100 km olmasindan hareket eden TBMM, ister istemez aralarinda 40 km mesafe olan bu iki sehri il yapiyordu.
Ancak bir sorun vardi; Ordu’nun il olacak kadar ilçesi yoktu.
Bunun da tek çaresi vardi, Samsun’a bagli olan Ünye’yi ve ayni sekilde Samsun’a bagli olan Fatsa’yi Ordu’ya baglamakti.
Buna Ünye’de itiraz edildi , “Kabul etmiyoruz” denildi.
Bunun üzerine Ünyelilere, “Ordu il olana kadar kabul edin. Sonra ayrilirsiniz.” sözü verildi.
Ünyeliler de bu söze inandi, “Emanet ilçe” olarak Ordu’ya katilmayi kabul etti.
1921’den geldik 2021’e… Bir asir geçti, Ünye hala Ordu ilinde “emanet ilçe” olarak kalmaya devam ediyor.
Bu nasil emanetse böyle… Bakin, Ünye, Ordu’ya ilçe yapiliyorken itiraz edenlerin içinde rahmetli dedem de var.
Dedem ve kusagi hem Ordu’ya baglanmaya karsi çikan… Hem de baglanmanin ardindan; “Tamam il oldunuz, birakin yakamizi” diyen ilk kusak.
Ardindan babam ve kusagi… Ordu’dan kurtulmak için mücadele eden, Ünye’nin il olmasinin bayragini ilk açan 2. kusak…
Sonra bizim kusak… Il olmanin siyasi mücadelesini baslatan… Ankara’da bunun mücadelesini veren 3. kusak…
Su anda da bizden sonraki kusak… Arkasina kocaman bir Ünye ve bölgesini alan… Bu is için “Olmazsa olmazimiz” noktasindan hareket eden 4. kusak…
Bugünkü kusak aslina bakilirsa, artik bu isi gerçeklestiren, Ünye’nin il yapilmasini saglayan son kusak olmali…
Niye derseniz?
Bizim; “Ünye il olmali” dedigimiz 80’li, 90’li yillarda hemserilerimizin önemli bir kismi süpheyle bakiyor, “Bu is çok zor, olmasi mümkün görünmüyor” noktasindan hareket ediyordu.
Bir de bu ise siyaset bulastiriliyor. Birlik saglanamiyordu.
Ama bugün öyle degil. Herkes bir arada, Ünyeliler top yekun il olmayi talep ediyor.
Siyasetçilere gelince, herkesin bir arada oldugu Ünye’de yanlis yapacak siyasetçinin ben alnin karislarim!
Üstelik bugün devletin kendisi de Ünye’yi il olacak ilçeler sirasinda görüyor.
Nerede il olacak ilçelerle ilgili haber çiksa Ünye sürekli bu ilçelerin arasinda yer aliyor.
Türkiye Istatistik Kurumu elindeki bilgi, belge ve rakamlardan hareketle hemen her yil yayinladigi il olacak ilçeler arasinda Ünye’yi de gösteriyor.
TÜIK bu yil da yayinladi listeyi. 25 il adayi ilçeyi siraladi. TÜIK kriterlerine göre Ünye bu 25 ilçe arasinda…
Biz bu TÜIK haberini geçtigimiz hafta Ünye Kent Gazetesi’nde yayimladik…
Haberle birlikte Ünye’de herkeste bir heyecan patlamasi oldu.
ÜTSO Baskani Irfan Akar’in deyimiyle, “Ünyelilerin içindeki il canavari kendini disari atti.”
Nitekim ÜTSO öncülügünde STK’lar bir araya geldi, “Il olmak için imza kampanyasi” baslatti.
Bu heyecan, bu hareket ve imza kampanyasi tam da bu sirada son derece önemli…
Niye önemli?
Devlet, yeni il çalismasi yapiyor. MHP Genel Baskani Devlet Bahçeli’nin “100 il, 1000 ilçe” söylemi bu konuda çok önemli bir isaret.
Su anda anlasiliyor ki devlette, il olacak ilçeler için alt yapi çalismasi yapiliyor. Ve bu nedenle de zaman zaman bu listeler yayinlaniyor.
Görünen o ki, bu alt yapi çalismasi belirli noktaya gelip olgunlastiginda, ayrica belirli bir kaniksama olustugunda bu ilçeler il yapilacak.
Bu süreçte devlet yukarida böyle bir çalisma içindeyken tabi ki bizlerin de asagidan yukariya bu çalismaya destek olmasi çok ama çok önemli.
Tarihten gelen hakliligimizi ve hakkimizi… Ve bu gün geldigimiz noktada il olma konusundaki gücümüzü hep birlikte yukariya tasimaliyiz.
Disimizdan bazi olumsuz kanaatler, söylemler bizi hiç ilgilendirmemeli… Kulak asmamali isimize bakmaliyiz.
Ünye, 1 asir önce “emanet ilçe” olarak katildigi Ordu’dan emanetini geri çekmeli… Baskasi için degil artik kendisi için çalisan, kendisi için üreten bir sehir olmali. 24 12 2021
Kalin saglicakla…
