Zaman zaman vakit bulduğum anlarda internet üzerinden Ünye üzerine rastgele okumalar yapıyorum. Bu bana doğduğum şehir üzerine bir geniş entelektüel bilgi imkanı verirken yeni fikirlere de vesile olabiliyor. Dergipark sitesinde bir kısmını sizinle paylaşacağım bir yazı farkettim. Uluslararası Eskiçağ Tarihi Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanmış olan makale çok iyi bir araştırma sonucu kanaatimce.
Makalede özetle; Orta Karadeniz bölgesinde yer alan Ünye tarih boyunca farklı topluluklara ev sahipliği yapan bir cazibe merkezidir. Ünye ilçesi coğrafi olarak 41 derece kuzey paraleli ve 37 derece doğu meridyenleri arasında yer alır. Ordu ili sınırları içerisinde yer alan Ünye, İl’in en büyük ilçesidir. Ünye İlçesinin iskâna açılması tarih öncesi devire denk gelmektedir. Bölgede bulunan arkeolojik veriler ile alt Paleolitik döneme işaret eden kalıntılar ele geçmiştir. Ünye’nin bilinen ilk ahalisi Gaşkalar olmakla beraber onlar hakkında bilgiler sadece Hitit kaynakları ile sınırlıdır. Ünye’ye Türk yerleşimi açısından yapılan genel değerlendirmeler Anadolu’nun fethi 1071 tarihi ile başlatılmaktadır. Ancak bu genel söylemin aksine Karadeniz bölgesinde ve Ünye’de varlığı bilinen ilk Türk topluluğu Kimmerlerdir. Orta Asya kökenli olan Kimmerler çeşitli sebepler ile yerlerinden oynatılarak Kafkaslar üzerinden Anadolu topraklarına yönelmişlerdir. Onların Türklüğü meselesi tartışılırken özellikle son yıllarda çıkan arkeolojik buluntular Kimmerlerin Türk olduğunu kanıtlar niteliktedir. Kimmerlerin Karadeniz sahasında bıraktığı izler Amasya, Ünye ve kazılarında görülmektedir. Kimmerlerin ardından gelen bir diğer Türk unsuru ise İskitlerdir. İskitler çok geniş bir coğrafyaya yayılmakla kalmamış döneminde ki bütün toplulukları etkileyerek kendilerinden uzunca bir süre bahsettirmişlerdir. İskitler bölgeyi terk etmeden görülen farklı topluluklar ise Yunan kolonileridir. Yunan kolonileri bölgeye daha çok ticari amaçlı gelmişlerdir. Bu süreçte yazılan İlkçağ kaynakları Karadeniz bölgesi ve burada yaşayan halklardan bahsetmektedir.
Yazar: Rukiye SATAN SÖNMEZ
Yıl 2021, Cilt: 3 Sayı: 1, 177 - 187, 20.03.2021
Gurbetten hasretle…
Av. Koray MARAL