Merhum Başbakan Adnan Menderes’in ve Fatin Rüştü Zorlu ile Hasan Polatkan’ın idam edilmeleri Türk demokrasi tarihine kara bir leke olarak geçmiştir. Maliye Bakanı Hasan Polatkan ve Dış İşleri bakanı Fatin Rüştü Zorlu 16 Eylül, Başbakan Adnan Menderes ise bir gün sonra 17 Eylül 1961 tarihinde idam edildiler.
Tüm darbelerin olduğu gibi 27 Mayıs darbesinin arkasında Amerika vardır. Amerika Menderes’in Rusya ile yakınlaşmasının karşılığı olarak darbe yaptırmak suretiyle Demokrat Parti iktidarına son verme projesini gerçekleşmiştir.
Yassıada Mahkemelerinde devam eden yargılamalarda ileri sürülen iddialar akıl ve mizandan uzak saçma bir hal almıştı. Tutuklanan siyasiler Yassıada kaldıkları süre içeresinde çavuşundan üst düzey komutanlara kadar hakaret ve manevi işkencelere maruz kalmışlardır.
Yassıada mahkemelerinde iddia makamının sunduğu yüzlerce iddiadan birkaçını burada paylaşalım:
Başbakanlığı sırasında Başbakan Adnan Menderes’e yurt dışı gezilerinde ‘’üç at hediye’’ edilmişti.
Atlar ‘’Haraya’’ gönderildi. Sonrada Menderesin talimatıyla satıldı. Para… Kocatepe Cami yaptırma Derneğine Bağışlandı. Yassıada mahkemesinde Menderes’ten ‘’atların yediği otun, arpanın’’ parası istendi. Atlar, devlete ait otu ve arpayı yediler… Türk ceza kanunu, madde 240… Görevi kötüye kullanma… Otun ve arpanın parasının Adnan Menderes’ten alınmasına… Para… ‘’ Mahkeme kararıyla alındı. Darbe yapıldığında Menderes’in küçük oğlu Aydın 13 yaşındaydı. Küçük Aydın’ın evde bir ‘’kumbarası’ ’vardı. Bankada ‘’kumbaralı tasarruf hesabı’’. Darbe oldu ve Aydın Menderes’in ‘’kumbaralı tasarruf hesabına’’ el konuldu. 13 yaşındaki çocuğun tasarruf hesabında ne olacak ki? Maksat eziyet olsun.
Darbenin ilk günü… Eskişehir Sıkıyönetim Komutanlığı bir bildiri yayınladı: Hükümet üyeleri 12 uçak dolusu altın, mücevherat ve para ile yabancı ülkelere kaçarken yakalandılar… Tabi buda sudan nedenlerden suçlamak için çıkarılan yalanlardandı.
Darbeden sonra… Gazeteler manşet attılar: Celal Bayar’ın iş Bankası’ndaki bir kasada 103 milyon lirası var. Hemen ‘’ müfettişler görevlendirildi. Ve Banka kasası ‘’ Yargı gözetiminde’’ açıldı. Kasadan çıka çıka, Celal Bayar’ın merhum oğlu Refik’in bir tutam saçı çıktı.
Yassıada’da… Hakaretin bini bin paraydı. Bir gün hava fırtınalıydı… Avukatların çoğu Yassıada’ya gidememişti. Menderes koridorda Celal Bayar’ın avukatı Gültekin Başak’ı gördü. Güntekin Beyefendi? Benim avukatım gelemediler mi? Gültekin Başak cevap vereceği sırada… Nöbetçi onları gördü… Koştu geldi… Ve Menderes’e tokadı patlattı: Başkasıyla konuşmak yasak… Gir içeri. Menderes’e ne hakaretler yapılmadı ki… İdamından önce makattan prostat muayenesi bile yapıldı, ‘’yapmayın diye onca rica etmesine’’ rağmen.
27 Mayıs 1960 darbesinin lideri Cemal Gürsel ölünce… Sanki büyük bir kahramanlık yapmış gibi Anıtkabir’e gömülmüştü. Yıllarca Anıtkabirde yattı. Daha sonra Devlet Mezarlığı yapılınca… Gürsel’in kemikleri, Devlet mezarlığına taşındı. Bayram… Darbenin yapıldığı (27 Mayıs) senelerce bayram olarak kutlandı. Yıllar sonra bu bayram başka darbe ile( 12 Eylül 1980) darbesi ardından kaldırıldı.
Bir iddia: Güya… Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın Köşkteki hususi bandı çözülmüş. Bayar… Harp okulu öğrencilerinin bindiği tirenin ‘’havaya uçurulmasını’’ istemiş… Ayrıca Harp Okulu öğrencilerinin kamplarının bombalanmasını istemiş… Yalanın bini bin para! Bu arada günün şarkısı da hemen tedavüle sokuldu: Kızım seni Bayar’a vereyim mi, İstemem babacığım istemem, Onun adı Bayar, Milleti soyar, İstemem babacığım istemem.
Yassıada Başsavcısı Ömer Egesel daha önce Demokrat Partiden Milletvekili aday adayı olmak için müracaat etmişti. Ancak ön elemelerde elenmiş, Milletvekili adayı olamamıştı. İşte o Egesel Yassıada davasında başsavcıydı… Nemi yaptı? Demokrat Partiden aday olamadığı için kırgındı… Yassıada Mahkemelerinde Bayar ve Menderes’ten intikam almak için uyduruk klasörler dolusu yalan iddiaları Mahkemeye sundu.
Olmaz olmaz demeyin… Cellat parası: Cellatlık zor iş… Adam asmanın da bir bedeli var… O zamana göre 150 TL. Adnan Menderes idam edilince ‘’ celladın parası’’ aileden istendi… Eşi Berrin Menderes’ten… Hem de Mahkeme kararıyla.
Tarihe kara bir leke olarak geçen uyduruk Yassıada kararlarıyla İdam edilen Adnan Menderes, Hasan Polatkan ve Fatin Rüştü Zorlu’yu ölüm yıldönümlerinde rahmetle anıyorum. Merhum Celal Bayar’ı ve Yassıada mahkemelerinde haksız yere yargılanmış olup şu anda hayatta olamayanlara rahmet diliyorum… Ülkemin birlik beraberliğinin kıyamete kadar sürmesini Allahtan niyaz ediyorum
Gazeteci Yavuz Donat’ın arşivinden yararlandım
