Baslarken bir konuya açiklik getirelim, atmosfer deki karbondioksit miktarini arttirdigimiz zaman bu atmosferdeki tüm olaylara etki eder. Bu sebepten iklim ile ilgili ne oluyorsa bu olaylara bakip “ acaba bu iklimle degisikliginin etkisimidir ? demenin hiçbir mantigi yok tur. Bu gün iklim ile ilgili olan her olay bizim atmosfere karbondioksit salmamizla olusan iklim degisikliginin bir sonucudur. Bir düsünün bakalim daha önce Istanbul da hortum görmüsmüydünüz? Simdi neden görüyoruz?
Benzer sekilde bir yaz aylarinda manavlarin raflarinda kayisi görmediginizde yada kaysi fiyatlari dudaklarinizi uçuklatdiginda gene sasirmayin sorumlu belli. Ama kayisi üreriminin azalmasinin sebebi sicak yada kurak degil kayisilar dondan dolayi dallarinda zarar görmüs , bunun sicaklikla alakasi yok demeyin . Çünkü iklim degisikligi sadece yagislarin azalmasi ve sicakliklarin artmasi degil dir. Adi üzerinde iklim degisikligi , iklimlerin degismesi anlamina geliyor. Yani daha önce hiç görmedigimiz seyler yeni normalimiz haline geliyor. Bizim bu degisime alismamiz gerekiyor.
En basit sekli ile anlatmamiz gerekirse , iklim degisikligi ,olan hava olaylarinin siddetinin artmasi anlamina geliyor. Mesela yazin yagmur yagan iki gün arasindaki süre dört günse bu sekiz güne çikiyor, biz buna kuraklik diyoruz. Ama sekiz gün sonunda gelen yagis da iki kat daha siddetli oluyor. Yani toplam aldigimiz yagis miktarinda önemli bir degisiklik olmuyor, ancak bir yandan kurakligin , öte yandan da yagisin siddeti artiyor. Yagis eger eskisi gibi yagacak olsa , toprak doyacak , topragin içine sizan su yer alti su kaynaklarini besleyecek ve derelerden akan su da barajlari dolduracak. Ama simdi bardaktan bosanircasina yagan yagmur ne topragi doyuruyor, nede yeralti sularini besliyor. Sadece hizlica akip giderek ve beraberinde topragi sürükleyerek erozyona ve sele sebep oluyor. Dolayisi ile artik kaç gündür yagmur yagiyor barajlar dolmustur demeyi birakin . Yagan bu yagmur kanalisazyonlar dan denize akiyor, barajlara çok azi ulasitiginda bize önemli bir katkisi olmuyor.
Öte yandan ülkemiz son yillarin bazilarinda normalden çok daha az yagis aldi. Bu da özellikle bugday rekoltesinde önemli bir düsüs beklentisine yol açti. Tarim bakanligi verilerine göre az yagis alan senelerde , bazi illerde bu rekolte düsüsünün yüzde ellinin üzerinde oldugu görünüyor. Azalan yagislarin iklim degisikligi ile alakali olmadigini ve Anadolu da zaten yedi yilda bir kuraklik oldugunu düsünenleriniz olabilir. Iklim degisikligi , bir yandan yedi yilda bir olan kurakliklari önce dört yilda bir, sonra iki yilda bir olur hale getirecek , diger yandan da yagis miktarini azaltarak kurakligin siddetini artiracak . artik yepyeni bir dünyada yasiyoruz ve özellikle tarimsal üretimimizi bu yeni dünyanin sartlarina uyum saglar hale getirmek zorundayiz.
Atmosfere saldigimiz sera gazlari, korbondioksit atmosferin isinmasina neden olurlar. Atmosfer ne derece sicaksa o derece fazla enerjiye sahiptir . Bu büyük firtinalari besleyen yakit, atmosferin enerjisidir. Dolayisi ile atmosferdeki enerji ne derece fazla ise , olusan firtinalar da o derece kuvvetli olur. Ayrica atmosfer isindikça içindeki su buhari barindirma kapasiteside artar . yani , daha sicak bir atmosferde hem firtinalar sirasinda esen rüzgarin hizi daha yüksek olur, hemde yagis inmeye basladiginda siddeti daha artar. Bu olgu , son günlerde daha siklikla görmeye basladigimiz siddetli yagislarlarin ve firtinalarin temel sebebidir.
Yakin zaman da sikça görmeye basladigimiz bir diger hava olayi olan dolu , özellikle karadeniz bölgesinde Findik üretimine ciddi zararlar verdi. Dolu atmosferdeki enerjinin bir sekilde disari vurumu olarak görülebilir. Basitce dolu , olusan küçük bir buz kristalinin bulutun içersin de defalarca asagi yukari tasinmasi ile büyür. Bulutun içersin deki enerji ne derece fazla ise buz taneciginin hareket etme olasiligi da o denli artar. Böylece normalde buluttan yere inene kadar eriyip yaz yagmuruna dönüsecek olan buz tanecikleri ,yere kadar erimeyecek büyüklüge eriserek doluyu olustururlar.