Isim nedeniyle birçok konferansa, sempozyuma ve toplantiya katildim yillardir. Bu tür toplantilar çok farkli meslek gurubundaki ve pozisyondaki insanla tanisma sansi yaratiyor. Onlardan biri önemli bir firmanin üst düzey yöneticisiydi. Is basvurularinda mülakat yaptiklarinda mezun olunan okul ve akademik basarinin yani sira, gençlerin insani özelliklerine göre degerlendirme yaptiklarini söyledi. Yani IQ’nun degil de EQ’nun önemli oldugunu vurguladi. Son zamanlarda bu ikisine bir de SQ eklendi.
Hepimizin bildigi bilissel zeka olan IQ ve IQ testi, çocuklarini çok zeki bulan ailelerin yaptirdigi ve onlarin dahi olup olmadigini anlamak için uygulanan bir zekâ testi. Bu test sonucunda Ortalama IQ’su 90-109 olan insanlar normal, 110-119 arasi olanlar zeki, 120-140 arasi çok zeki, 140 üzeri ise dahi olarak nitelendiriliyor. IQ’su yüksek olanlar, sayisal, muhakeme, yargi, bilgi, mantik, görsel ve mekânsal algi, gerçekçilik gibi alanlarda ilgi ve becerileri daha gelismis oluyor. Bu durumun ise beynin sol lobunun daha fazla çalismasi ile ilgili oldugunu söyleniyor.
Duygusal zeka da denilen EQ ise; beynin sezgilere agirlik veren sag lobuyla baglantili kisisel duygu ve düsünceleri baz aliyor. Bu durumun test edilerek ölçülmesi daha zor. Kisisel farkindalik, öz kontrol, motivasyon, empati, sosyal iletisim konusunda çok iyi olan kisiler EQ’su yüksek olarak degerlendiriliyor. Bu kisiler, hayatta basariyi yakalayabilmek veya olaylari dogru degerlendirebilmek gibi konularda IQ’su yüksek olanlardan daha basarili oldugu görülüyor.
Bir de Spiritüel zeka SQ var ki; duygusal zekanin bilissel zekayla bulustugu ileri bir zeka kriteri olarak tanimlaniyor. Beynin bilgiyi, içgüdüyü, duygulari harmanladigi ve kendine özgü, anlam arayan, iyiyle kötüyü ayirt eden bir bakis açisi yaratiyor. Beyinin hem sag hem de sol lobuyla ortaklasa temas halinde olan bu kisiler, hem kendileri hem de çevreleri için baris ve huzur ortami saglayarak daha mutlu, daha basarili ve daha yaratici bir hayat sekillendiriyorlar.
Yukarida bahsettigim CEO’nun (Chief Executive Officer; bir sirketin en üst yöneticisi) is hayatina atilan gençlerde akademik basarinin yani sira aradigi özellikler baslica sunlar;
1. Seffaf olmali; art niyetli olmamali, söyledigi ve yaptigi bir olmali
2. Iyi niyetli olmali
3. Hesabini bilmeli; atacagi adimlari ölçüp biçmeli
4. Diyaloga ve gurup çalismasina açik olmali
5. Gelisime açik olmali; herkes kültürlü dogmuyor ancak gelisime açik kisi kendini gelistirir
Çocuklarimizin sadece akademik basarisini çok önemseyip de diger insani degerlerini göz ardi etmemeliyiz. Onlara; zarafeti, saygi ve sevgiyi, birlikte yasama kültürünü, yardimseverligi, merhameti, cömertligi, dürüstlügü, samimiyeti, alçak gönüllülügü, insan iliskilerinde yapici ve birlestirici tutumun güzelligini ve önemini göstermeli ve ögretmeliyiz.