DİYETİSYEN EBRU ZEYNEP ÇÖP

Tarih: 17.10.2025 09:00

Yorgun Uyanmanın Nedeni Ne?

Facebook Twitter Linked-in

Sabahları alarm çaldığında gözlerinizi zor açıyor, güne yorgun, halsiz ve isteksiz mi başlıyorsunuz? “Yeterince uyudum ama sanki hiç dinlenemedim.” diyorsanız, yalnız değilsiniz. Pek çok kişi, özellikle yoğun tempoda çalışanlar veya düzensiz beslenenler, bu şikayeti sıkça dile getiriyor.
Peki neden? Aslında cevabı düşündüğünüzden daha basit: beslenme düzeni, uyku kalitesi kadar önemli bir faktör.

Beslenme ve Uyku Kalitesi El Ele Gider

Vücudumuzun gece boyunca kendini onarabilmesi için yalnızca uykuya değil, doğru besinlerle desteklenmiş bir iç dengeye ihtiyacı vardır.
Akşam geç saatlerde yenen yağlı, kızartılmış veya şekerli yiyecekler; sindirim sistemini meşgul eder. Bu durumda vücut, uyku sırasında dinlenmek yerine, enerjisini sindirime harcar. Sonuç mu? Sabah yorgun, halsiz ve odaklanma problemi yaşayan bir beden.

Ayrıca, yetersiz su tüketimi de sabah yorgunluğunun gizli nedenlerinden biridir. Geceleri su kaybı yaşandığında kan dolaşımı yavaşlar, hücrelere oksijen taşınması azalır. Bu da sabahları “başım dönüyor” veya “kendimi bitkin hissediyorum” cümlelerini beraberinde getirir.

Kafein Kısır Döngüsü

Yorgunluğun en yaygın çözümlerinden biri olarak görülen kahve, aslında geçici bir destek sağlar. Özellikle akşam saatlerinde tüketilen kafein, uyku kalitesini düşürür ve ertesi sabah daha yorgun uyanmanıza yol açabilir.
Birçok danışanımda şu döngüyü gözlemliyorum: “Yorgunum → kahve içiyorum → geç uyuyorum → sabah uykusuz kalkıyorum → yine kahveye sarılıyorum.”
Bu kısır döngüden çıkmanın yolu, kafein tüketimini sınırlamak ve günün son saatlerinde bitki çaylarına yönelmektir. Özellikle melisa, papatya, rezene gibi rahatlatıcı çaylar uyku kalitesini artırır.

Enerjik Uyanmak İçin Beslenme Önerileri

Yorgunluğu yalnızca kahveyle değil, dengeli beslenme alışkanlıklarıyla önlemek mümkündür. İşte küçük ama etkili ipuçları:

  1. Akşam yemeğini erken saatte yiyin. Mümkünse 19.00’dan sonra ağır yemeklerden kaçının.
  2. Her öğünde protein tüketin. Yumurta, yoğurt, süt, balık ve kuruyemişler hem tokluk sağlar hem de kas onarımını destekler.
  3. Tam tahıllara yer verin. Lifli karbonhidratlar kan şekerini dengeler, ani düşüşleri önler.
  4. Sebze ve meyve çeşitliliğini artırın. Vitamin ve mineral eksiklikleri (özellikle B12, D vitamini, magnezyum, demir) sabah yorgunluğuna neden olabilir.
  5. Sabahları güne bir bardak ılık suyla başlayın. Gece boyunca kaybedilen sıvıyı yerine koymak, metabolizmayı harekete geçirir.
  6. Uykudan önce telefon ve televizyonu kapatın. Ekran ışığı melatonin salgısını baskılar, bu da dinlendirici uykuyu zorlaştırır.

Enerji Dolu Sabahlar İçin Denge Şart

Yorgun uyanmak bir kader değil; vücudun dengesini hatırlatma şeklidir. Bedenimiz aslında bize sürekli sinyaller gönderir. Yeterli su içmediğimizde, eksik beslendiğimizde, ya da fazla kafein aldığımızda…
Küçük adımlarla başlayın: Kahvaltıya zaman ayırın, akşam yemeklerini hafifletin, kafein yerine suyu tercih edin. Birkaç gün içinde bile farkı hissedeceksiniz.

Unutmayın, gerçek enerji uykudan değil, dengeden gelir. Doğru beslenmeyle desteklenen bir uyku düzeni; hem sabahınızı, hem de yaşam kalitenizi değiştirir.

 


Orjinal Köşe Yazısına Git
— KÖŞE YAZISI SONU —