hasarın olduğunu hatırlatan Soydan, “Çok ciddi bir zirai don zararı var. Bu çalışmalarda şuan son aşamalarında. Bu çalışmalar tamamlanıp raporlandığında kamuoyu ile paylaşacağız.” diye konuştu.
Arslan Soydan, Türkiye’de 759 bin tonluk tahmini rekolteye tepki göstererek, bu rakamların serbest piyasadaki fiyatları baskılamak için açıklandığını savundu ve gerçek rekoltenin Temmuz ayında belli olacağını, üreticinin bu oyunlara gelmeyeceğini vurguadı.
-Zirai donun etkileri raporlanmak üzere -
Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Yönetim Kurulu Üyesi Arslan Soydan, Ünye Kent Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, nisan ayında yaşanan zirai don olayının fındık üretiminde büyük hasara yol açtığını, hasar tespit çalışmalarının tamamlanmak üzere olduğunu belirtti.
“Zirai don hasar tespit çalışmaları tamamlanmak üzere”
Soydan, özellikle 250 metre rakımın üzerindeki bahçelerde ciddi zararlar olduğunu, bu zararların raporlanarak kamuoyu ile paylaşılacağını söyleyerek, “Ülkemizde ve bölgemizde 10-12 Nisan 2025 tarihlerinde ciddi bir zirai don olayı yaşadık. Bu zirai don olayından ilimizde başta fındık olmak üzere bir çok tarım ürünü etkilendi. Bununla ilgili hem ziraat Odalar, hem de İlçe Tarım ve Orman Müdürlükleri tarafından ön çalışmalar yapılıyor ve son tespitler bitmek üzere. Zirai don olayında hasarlar 250-300 rakımdan lokal olarak başlayıp 500 rakım üzeri yüzde 70 ila 700-800 rakımın üstündeki bölgelerde yüzde 100 olan hasarlar var. Yani çok ciddi bir zirai don zararı var. Bu çalışmalarda şuan son aşamalarında. Bu çalışmalar tamamlanıp raporlandığında kamuoyu ile paylaşacağız.” dedi.
“TARSİM’in hasar oranına itiraz hakkı var”
Tarım sigortası (TARSİM) yaptıran üreticilere de seslenen Soydan, eksper değerlendirmelerine itiraz hakkının 7 gün içinde kullanılabileceğini hatırlatarak, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Zirai don olayı sonrası TARSİM tarım sigortası yaptıran üreticilerimizin eksperleri bahçeye gelmesi ihbarlarını oluşturdular. TARSİM ile ilgili üreticilerimizden bazı aksaklıkların olduğu bilgilerini alıyoruz. Aldığımızda da bunu Bölge Müdürlüğü ile görüşüyoruz. Bölge Müdürlüğü ile görüştükten sonra da aksaklıklar giderilmeye çalışılıyor. Bu çerçevede hem hasar emareleri, hem eksperlerin geç gelmesi ile ilgili sorunları TARSİM Bölge Müdürü’ne ilettik. Bu sorunlar çözülmeye, çözümlenmeye gayret ediliyor. Eğer üreticilerimiz eksperlerin yaptığı hasar tespitinde doğruluğu ile ilgili bir şikayeti varsa 7 gün içinde itiraz etme hakları var. O itiraz hakkını kullanabilir üreticilerimiz.”
“Açıklanan 759 bin tonluk rekolte fındık fiyatlarını aşağıya çekmek için”
Soydan, Dünya Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyi tarafından 2025 sezonu için açıklanan, Türkiye’de 609 bin tonluk tahmini rekolteyle birlikte bu sezondan devredileceği öngörülen 150 bin tonluk rakamla birlikte toplam 759 bin tonluk tahmini rekolteye tepki göstererek, bu rakamların serbest piyasadaki fiyatları baskılamak için açıklandığını savundu.
“Daha üretici bahçede fındık göremezken, bu açıklamayla fiyatlar bir anda 30-40 TL geriye çekildi” diyen Soydan, açıklamanın hem zamanlamasının hem de içeriğinin doğru olmadığını vurgulayarak, şunları ifade etti:
“Dünya Uluslararası Sert Kabuklu Meyveler Konseyinin açıkladığı 2025 yılı için 609 bin tonluk bir tahmini rekolte ile birlikte 150 bin tonluk bir devir ile birlikte 759 bin ton bir rekolte açıklamasına şahit olduk. Bu doğru bir yaklaşım, doğru bir zamanlama değil. Daha üreticiler bahçede zarar ile uğraşırken, üretici bahçede artık fındık göremezken, bundan dolayı fındık 200 TL’lere çıkarken birileri geliyor, Türkiye rekoltesi 609 bin ton diyerek fındık fiyatlarını bir anda 30-35 hata 40 TL aşağıya düşmesine sebep oluyor, amaçları da bu zaten. Hem fındık fiyatını aşağıya çekmek, hem de özellikle gelecek hasat döneminde oluşacak fındık fiyatları baskılayıp aşağılarda bir fiyat oluşmasını sağlamaktır. Böyle bir rakam yok, böyle bir gerçeklik yok. Onun için üreticilerimiz asla panik yapmasınlar. Sonuçta her şey göz önünde.”
“Gerçek rekolte Temmuz’da belli olacak”
Soydan, en sağlıklı rekolte tespitinin Temmuz ayında Tarım ve Orman Bakanlığı öncülüğünde yapılacağını belirtti.
“Fındıkta bu yıl ciddi bir düşüş olacak. Bunu hepimiz görüyoruz. Rekolte açıklaması yeni sezon fiyatlarını manipüle etmek için” diyen Soydan, üreticilerin açıklanan masa başı rakamlara itibar etmemesi gerektiğini vurgulayarak, şunları söyledi:
“Temmuz ayında Bakanlık nezdinde bir rekolte tespiti yapılacak. Gerçek rekolte de Temmuz ayının içinde yapılan rekoltedir. Şuanda yapılan rekolte çalışmaları ve rakamlar doğru değildir. Çünkü Batı, Doğu ve Orta Karadeniz’de fındıkta önemli derecede zarar var. Biz isteriz ki bütün üreticilerimizde fındık olsun. Zirai don olayı olmasın. Üreticilerimiz hak ettiği rakamlara ulaşın. Fındık rekoltesi yüksek olsun veya olmasın üreticilerimiz hak ettiği fiyatı her zaman almalı. Bu tür açıklamalara riayet etmeyelim, doğru değildir. Fındık rekoltesinde bu sene ciddi bir düşüş olacaktır. Bunu hepimiz de açıkça görüyoruz. Bu açıklamalar hem serbest piyasa oluşan rakamları aşağıya çekmek için ki; açıklama yapıldıktan sonra fındık fiyatları 30-40 TL aşağıya geldi. Hem de yeni sezonda oluşacak fiyatları manipüle etmek için böyle bir açıklama yapıldı.”
“Hiçbir üreticimiz bu oyuna gelmeyecektir”
Zirai donun etkisiyle fındık fiyatlarının 200 TL’ye ulaştığını hatırlatan Soydan, üreticinin spekülatif açıklamalara aldanmayacağını ve hak ettiği fiyat için dik duracağını söyleyerek, açıklamasını şöyle sürdürdü:
“Fındıkta zirai don olayı olmamış olsaydı 200 TL’nin üzerine fındık fiyatları çıkmayacaktı. Demek ki bir gerçek var. Ama bunun yanında da fiyatı yeni sezona uyarlamak için açıklanan rekolte fiyatı baskılamıştır. Aşağılara çekilmesini sağlamıştır. Ama hiçbir üreticimiz bu oyuna gelmeyecektir. Hasat zamanı geldiğinde de fiyatların yükselmesi için üreticimiz dik duracaktır. Fındık fiyatları hak ettiği rakamlara gelmesi sağlanacaktır. Bunlar üreticilerimize zarar verir.”
“Bu üreticilerimizin hak ettiği durumlar asla değil”
“Üreticilerimiz zirai don, dolu, Kahverengi Kokarca gibi birçok doğa afeti ve zararlılarla uğraşırken; birileri çıkıyor ‘Türkiye’de şu kadar fındık var’ diyerek masa başında açıklamalarla, üreticilerimizin emeği ile oynamış oluyor. Bunlara dikkat etmez lazım. Bu üreticilerimizin hak ettiği durumlar asla değil.” diyen Soydan, üreticilerin emeğinin korunması gerektiğini dile getirdi.
Ünye Kent / Yücel Arslanteke
9423,89%0,27
38,91% 0,11
44,16% 0,19
4122,03% -0,49
6652,23% -0,13
Ordu
22.05.2025