Allah’in muradina uygun bütün kulluk eylemlerinin genel adi ibadettir. Ibadetlerin de kendine özgü vakitleri vardir. Zamaninda ve vaktinde yapilmayan ibadetler ibadet sayilmazlar. Ayni zamanda ne yaptigini bilmeden, niyet etmeden yapilan ibadetler de geçerli degildir. Müslümanlar ibadetlerini adet oldugu için degil Allah’in emri oldugu bildigi için yapar.
Allah Teâlâ her seyi kudretiyle var eylemis, yaratmistir. Yarattigi her seyi sebebiyle, hikmetiyle, güzelligiyle en uygun ve münasip sekilde var etmistir. Mekânlarin mekânlara, zamanlarin zamanlara, insanlarin insanlara fazilet bakimindan üstünlükleri olacak sekilde yaratilmasi da birçok hikmetleri ve güzellikleri mevcuttur. Aylardan Ramazan ayi, günlerden Cuma günü, gecelerden Kadir gecesini bizler için altin degerindedir. Bu Allah’in Sünnetüllahidir, yaratma kaidesidir.
Allah'in emir ve yasaklari elbette ki kullarin iyiligi içindir. Islam bilginleri, bütün hükümlerin insanlarin yararlarini gerçeklestirme amacina yönelik oldugu konusunda görüs birligi içindedirler. Allah'in yapilmasini istedigi seylerde kullar için çok büyük faydalar, yasakladigi seylerde ise büyük zararlar bulundugu kaçinilmaz bir gerçektir.
Insan canlilar arasinda mükemmel yaratilmis, mükemmel yaratilan insana da yükümlülükler yüklenmistir. Emredilen yükümlülükten biri olan Ramazan ayinda icra edilen oruç, nefsinin arindirilmasi ve yükseltilmesi çalismasidir.
Oruç ibadetinin temel hedefi insanlari takvaya eristirmektir. Bu bizzat Kur'an-i Kerim'de “Ey iman edenler! Allah'a karsi gelmekten sakinmaniz ve takvaya erismeniz için oruç, sizden öncekilere farz kilindigi gibi, size de farz kilindi (…)” (Bakara: 2/183–184) seklinde ifade edilmektedir
Insani manevi bir egitim sürecinden geçiren oruç, kulun, kisa sürede kalbi ve ruhu üzerinde birikmis günah tortusundan siyrilmasini saglar. Nefsini kötülüklerden arindirir. Nasil ki sadaka ve zekât, inananlari günahlardan temizler, onlari arindirip, yüceltirse (Tevbe: 9/103) bedenin zekâti olan oruç da (Ibn Mace, 44) insani nefsinin hâkimiyeti altinda ezilmekten kurtarir. Oruçla kisi, nefsinin zincirlerini kirarak Allah'in ipine sarilmis olur.
Oruç ayi olan Ramazan boyunca toplu halde yapilan ibadetler birlik duygusunu ruhlara isler. Zengin, fakirle ayni safta namaz kilar, ayni sofrada yemek yer, zekât, fitre ve fidyelerle de gelir dagilimindaki dengesizlige adeta can suyu olur.
Oruç, nefsin isteklerine iradi olarak uzak durma olmasi yönüyle bir irade egitimine, açlik ve susuzlugun verdigi sikintiya dayanma yönüyle de sabir egitimine dönüsmektedir. Ramazan orucuyla kanaat, tekrar kapimizdan evlerimize girer. Açlik çeken insan yoksulun, muhtacin durumunu anlar ve kanaat etmenin önemini daha iyi kavrar. Israf edilmenin önüne geç. Tasarrufla yasanir.
Oruç ibadeti, insana iftar ve sahur ile kilinan teravih namazlariyla, diger ibadetlerle hayati disiplin altina alir. Böylelikle Ramazani degerlendirmis olur. Allah Resulü, inanip karsiligini Allah'tan bekleyerek Ramazan'i degerlendirenlerin geçmis günahlarinin bagislanacagini söylemistir.
Oruç ayi olan Ramazanda kulun Rabbine iltica ederek, günahlarinin bagislanmasi için hayat yoluna yerlestirilmis firsat ve hazinelerle dolu günleridir. Oruç ise ümitsiz insanlarin bagislanma ümitlerini yeserttikleri bir zaman dilimidir. Oruç, ansizin gelecek sikintilara karsi insanlara dayanikli olmayi ögreten bir ögretmendir. Ramazan insanca yasama firsati veren altin bir aydir.
Oruç bedenin zekâti olarak, vücutta birikmis zararli unsurlarin defi için metabolizmaya büyük bir imkân saglar. Allah Resulü ‘nün “Oruç tutunuz ki sihhat bulasiniz” sözünü teyit edercesine bedenlerimiz saglik bulur. (Taberani)
Ramazanin Kuran ayi olarak isimlendirilmesinin bir sebebi de oruç ibadetiyle iç dünyamizin kir ve yüklerden temizleyerek önümüzdeki imkânlari çogalmaktir. Oruç ayi seytanin evlerden kovuldugu aydir. Müslüman Ramazanda oruç tutmak, Kuran okumak, namaz kilmak, zekât ve sadaka-i fitir vermek, yumusayan kalbi ile iyiliklerini artirmak suretiyle ruhunu temizler ve yüceltir.
Ramazan hayattir. Merhamet mevsimidir. Firsat ayidir. Sabrin karsiligi Cennet ayidir. Müjdelerle gölgesinde rahatlayacagimiz rahmet ayidir. Her sene yeniden dirilme ayidir. Böyle bir ayi müminler bos geçirmez, degerlendirir.
Insanoglunun sevinçli anlarindan biri de bayramlardir. Her toplumun kendine göre bayramlari vardir. Her toplum bu günleri büyük bir cosku ve mutlulukla ile kutlar.
Bizim bayramlarimizdan biri oruç ayinin sonunda kutlanilan Ramazan Bayramidir. Ramazanin gelisi senliklerle karsilanir. Böyle bir kutlu aya ulasmanin heyecani ile müminler bayram yaparlar. Sonunda ise böyle bereketli bir ayi, Allah’in çizdigi çerçevede idrak ettikleri ve tamamladiklari için bayram yaparlar. Bu bayramin bir anlami da sükür bayramidir. Zor bir intihani vermenin kutlanmasidir. Seytanin arzularina karsi kazanilan zafer bayramidir.
Bayramlar hayatimiza yeni bir canlilik getirir, yeni bir umur tasir, taze bir baslangiç sunar. Bayramin sevinç atmosferi sikintilari ikinci plana iter, stresleri arka siralara dogru götürür. Mutluluklar ve tebessümler ön plana çikar. Buna da ihtiyacimiz var. Bayramlar bir firsat günleridir. Allah bayramlari bayram gibi yasamayi bizlere nasip etsin.
