Islam’in sartlarindan en önemlisi namaz, sadece Allah(cc)’a ibadet etmek anlamina gelmez. Düsünen ve idrak eden insan/Müslüman için çok daha farkli anlamlar ifade eder. Namaz için cemaatin tesviki ile insanlarin camide, saf saf huzura durmasi, husu içinde, küçücük bir kartopunun yuvarlanarak kocaman daglari olusturup saglam ve güçlü hale gelmesi gibi; birbirine yakin, elele, gönül gönüle, birbirine sahip, yekvücut halinde birlikteligin öneminin idrakiyle yapmalari gereken bir ibadettir aslinda.
Namaz dinin diregi, Islam’in Miraci’dir. Bu anlamda namazla ilgili rükunlarin kisaca tahlilini yapmak yerinde olacaktir.
Din: Insanlarin biyolojik bir varlik olarak sosyal ve psikolojik yasayis biçimleri, insanlar arasindaki hal ve hareketlerinin saglikli bir düzen içinde olmasini saglayan kurallar manzumesidir.
Cami: Cem olma, toplanma yeri. Dünya, vatan, il, ilçe, köy, mahalle, is yerleri, komsu, ev/aile…
Toplanma yeri anlamiyla cami, genis anlamda dünyayi, vatani, memleketi, bu memleket içinde yasanilan il, ilçe, köy ya da mahalleyi, ayni zamanda son zamanlarda yasadigimiz apartmanlari ve tabi ki evlerimizi yani ailelerimizi ifade eder.
Cemaat : Cami kelimesinin anlamini dar anlamda ifade eder ve sosyal hayat anlamini tasir. Camilerde farkli aile, karakter, hal ve hareketleri olan insanlari ayni mekânda bir araya gelebilme, birbirlerini tanima, hal ve hatirlarini sorma mekânlaridir. Ayni zamanda sosyal ihtiyaç ve problemlerini konusup halletme için fikir teatisinde bulunulup kararlar alinan sosyal bir birlikteliktir.
Saflarin sik ve düzgün olmasi : Imam namaza baslamadan cemaati; “ Saflari sik ve düzgün tutalim muhterem cemaat.” sözleriyle uyarir. Kaç Müslüman bu uyarinin idrakindedir bilmiyorum. Ama bu o kadar önemli bir uyaridir ki… Müslümanlarin birbirine simsiki sarilmasi, birbirinden haberdar olmasi, korumasi ve kollamasini istiyor. Birlik ve beraberligin önemini vurguluyor. Birbirinizin acilariyla dertlenin, sevinçleriyle sevinin, yani aci ve tatli anlarini paylasin, sorunlarin üstesinden el birligiyle gelin. Birbirinize yardimci olun uyarilari var. Bunlari yaparken de asla haksizlik, hukuksuzluk yapmayin. Düzgün bir Müslüman olun. Egilmeyin, egrilmeyin, dogruluktan sasmayin. Bir olun ve birlikten sasmayin. Kendi menfaatinizi degil, her zaman toplumun menfaatini ön planda tutun. Hakli iseniz ve birlik beraberlik içinde hareket ederseniz asamayacaginiz bir engel kalmaz. Aranizda yoksul, zengin ayirimi olmaz. Çünkü yoksulluk diye bir kavram kalmaz.
Namaza niyetle baslanir ve bu niyet sadece Allah(cc)’a ibadet içindir. Bütün hayatimizda yapacagimiz is ve islemlerimizin sadece Allah rizasi için olmasi gerektigini ifade eder. Allah’u Ekber (Allah büyüktür.) ifadesi; her seyin yaraticisi ve sahibi sadece Allah’tir, esi ve benzeri yoktur ifadesiyle baslanir namaza... Bu, ayni zamanda insanin Allah tarafindan yaratildigi, dünyaya geldigi andaki halidir; saf, temiz, masum ve tabii ki Müslüman… Kiyamdaki hal, insanin mahser günü Arasat Meydani’nda, kizgin günes altinda hesabinin görülmesini bekledigi andir. Buradaki husu, samimiyet, kendinden geçme hali, Peygamber Efendimiz(sav)’in sancaginin gölgesinde olma beklentisi halidir. Rukû, sadece Allah’in huzurunda egilme, baska kimsenin karsisinda asla egilmeyecegimizin ifadesidir. Secde, sadece Allah’a ibadet edileceginin ifadesidir. Birinci secde nereden geldigimizi, ikinci secde ise nereye gidecegimizi hatirlatir bize. Iki secde arasi kadar olan ömrümüzde Allah’tan baska kimseye kul ve köle olunmayacaginin ifadesidir. Son oturus, ahiret hayatini, yani sonsuzlugu, hesap gününü, hayrin ve serrin ayrilacagi, karsiligini bulacagi zamani ifade eder. Bu yüzden sadece Allah’tan korkma, yardim dileme ve dua halidir.
Sonuç : Günde bes vakit namazla olusan bunca yenilenme ve hatirlatmalarla suur aydinlanmasi, Hakk’k’i ve hakikati yeryüzüne hakim kilma umuduyla yeryüzüne dagilmasidir insan için namaz… Yeryüzü mescidinde yaradilis hikmetine uygun, Allah’in emir ve yasaklarina dikkat ederek hayatini devam ettirmesidir bu ibadet.
Farkli bir bakis açisiyla degerlendirdigimizde namaz ibadetinin ne kadar genis anlamli ve ne kadar çok mesaji içinde barindirdigini, insanin ise bunlarin kaç tanesinin idrakinde oldugunun farkinda miyiz? Simdi, “ Namaz dinin diregidir.” Ifadesi, bu açiklamalarla daha anlamli ve anlasilir degil mi, ne dersiniz? 19.01.2022
