Merhabalar kıymetli okuyucularımız. Bu hafta sizlerle bağımlılık hastalığında ailenin rolü üzerine duracağız. Önceki yazılarımızda da belirttiğimiz gibi bağımlılık hastalığının birçok bileşeni vardı. Bunlardan bir tanesi de aile. Aile içindeki ilişkiler, tutumlar ve davranışlar kişinin bağımlılığını etkileyebilir veya bağımlılıktan etkilenebilir. Yanlış tutum ve davranışlar bağımlılık hastalığına sahip bireyleri tedaviye karşı daha da dirençli hale getirebilir.
Peki en çok yapılan doğru olmayan tutum ve davranışlar nelerdir, gelin beraber bakalım.
İlk olarak bağımlı olan bireyi zorla veya kandırarak tedaviye getirmek. Bu davranış oldukça yanlış bir davranıştır ve kişiyi tedaviye karşı dirençli hale getirebilir. Aile üyelerinin doğru iletişim becerilerini öğrenmesi ve aynı safta olduklarını hissettirmesi bağımlı bireyden önce profesyonellerden destek almaları tedaviye katılım açısından oldukça önemlidir.
İkinci olarak öğüt ve nasihat vermek. Aile üyeleri bağımlı olan kişilere karşı eleştirici, öğüt veya nasihat verici bir tutum sergileyebilir. Bu tutum bağımlılık hastalığına sahip bireyleri aileden uzaklaştıran yanlış tutumlardan biridir. Bu tutum bağımlı bireyleri daha fazla strese, öfkeye veya kaygıya sokabilir ve daha fazla madde alımı veya davranışı gerçekleştirmesine sebep olabilir.
Üçüncü olarak bağımlı olan bireylerin sorumluluklarını üstlenme. Bağımlı bireyler bağımlı olduğu davranışa veya maddeye çok fazla zaman harcadığı için aile üyeleri kişinin sorumluluklarını üstlenmeye başlayabilir. Bu durum kişinin sorumluluklarının bilince varmasını engeller ve kişi davranışı gerçekleştirmeye devam eder. Bu tutumda iyileşmeyi engelleyen adımlardan biridir.
Son olarak aile içi sınırların net olmamasıdır. Bağımlı bireyler genelde sınırları delmeyi ve kurallara uymamayı severler. Genelde aile üyeleri kendi sınırlarını ve bağımlı bireylerin sınırlarını iyi bir şekilde belirlemez ve çok fazla kendisine yüklenebilir. Bu durum da aile üyelerini psikolojik ve maddi açıdan zor duruma sokabilir. Bu yüzden sınırları doğru bir şekilde belirlemek bağımlılığın tedavisinde çok gerekli bir adımdır.
Kısaca bağımlılık konusunda ailenin rolü oldukça önemlidir. Aile üyelerinin sağlıklı iletişim kurmaları, doğru iletişim kanallarını öğrenmeleri, bağımlılık hastalığı hakkında gerektiğinde profesyonel destek alarak bireyleri desteklemeleri tedavi açısından oldukça önemlidir.
Hüseyin Saka
Uzman Klinik Psikolog
Ünye Neva Psikoloji
