Bölgemizde çok sayıda dere vardır iç kısımlardan denize ulaşan. Ve bu dereler bölge için sadece suyun aktığı akarlar değildir…
En başta tarıma elverişli havzalardır. Çok geniş olmasa da derelerin iki yakasındaki havzalar, toprağıyla ekim, dikim… Bitki örtüsüyle ise hayvancılık için son derece değerlidir.
Diğer taraftan bu derelerin bir önemli özelliği daha vardır ki bu da çok önemlidir; ulaşım…
Karadeniz dağlık bölgedir. Sahile paralel dağlar kolay kolay yol vermez… Bu yüzden ulaşım zordur, zahmetlidir...
Bölgemizdeki dereler işte tam bu noktada çok değerli bir imkan daha sunar… Dağları dikine keser… Aşılmaz tepeleri aşar… Akar denize ulaşırlar.
Bu derelerden vadileri uygun olanlardan hareketle yapılan yollar ise dağlar arasındaki zorlu yolculukları ortadan kaldırır… Sahilden iç bölgelere, iç bölgelerden sahile ulaşım kolaylığı sağlar.
Dere boyu yol yapmak aslında gelişen teknoloji ile son 50 yılın gerçeğidir. Öncesinde dağlar arasından geçit aranır, yol bulunurdu. Ünye Akkuş Niksar arası yolumuz böyle bir yoldur. Dağlar arasından ulaşım sağlayan, geçmişte İpek Yolunun bir kolu olarak ta hizmet veren bir güzergahtır. Hala da hizmet veriyor. Ancak, yetmiyor…
Bu nedenle Akdeniz’den Orta Karadeniz’e en kısa yoldan en konforlu güzergah planlayan devletin ilgili kurumu, mevcut Ünye Akkuş Niksar yolunu değil de Ünye’de Çimento Fabrikası bölgesinden denize dökülen Cevizdere vadisi boyunca yeni bir yolu planlayıp projesini hazırladı. Akdeniz Bölgesinden başlayıp Niksar’a kadar ulaşan duble otoyol bu güzergahtan hareketle Karadeniz’e ulaşacak.
Buraya kadar tamam…
Tamam, ancak bir şayia çıktı son zamanda; Cevizdere Havzası Projesi…
Ne demek Cevizdere Havzası Projesi?
Konu şöyle; Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu Projesi (TULİP) çalışmaları kapsamında Türkiye’de su kaynaklarının etkin kullanımı ve korunması amacıyla nehir havzası yönetimi, havza master planları, kuraklık yönetim planları, taşkın yönetim planları, içme suyu havzaları koruma eylem planları hazırlanıyor, hayata geçmesini sağlanıyor. Bunlara ek olarak TULİP ile çevrenin korunmasına da özel bir önem veriliyor. Su havzaları başta olmak üzere tüm alanlarda çevre kaynaklarının ve doğal kaynakların korunması, kalitenin arttırılması; etkili, entegre ve sürdürülebilir yönetim sağlanması, çevre ve iklim dostu uygulamalarının yaygınlaştırılması amaçlanıyor.
Görüldüğü gibi Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu Projesi (TULİP) dere havzaları için baştan sona tarım, hayvan, çevre hedef ve amaçlı bir projedir.
Bu yönüyle de ülkemiz için son derece önemli olmazsa olmaz projedir.
Gelelim işin püf noktasına!
Bu proje Cevizdere Havzası için ne kadar uygun ve gereklidir?
Başta şunu belirteyim, hali hazırda Cevizdere vadisi boyunca bölgelerarası ulusal duble otoyol projesi bulunmaktadır.
Soruyorum; bu proje ile birlikte düşünüldüğünde Cevizdere için sözü edilen Cevizdere Havzası projesi, bu işle ne kadar örtüşmektedir?
Projenin birinde Cevizdere vadisi boyunca tarım, hayvancılık, çevre hedefli çalışmadan bahsedilirken, diğerinde vadi boyunca projesi hazırlanmış, yatırım programına alınıp ihalesi beklenen duble otoyol çalışması yer almaktadır.
Görüldüğü gibi bu iki proje birbiriyle örtüşmemektedir.
Ülkemiz için tarım, hayvancılık ne kadar önemliyse ulaşım da o kadar önemlidir.
Bu yüzden derim ki Cevizdere Havzası Projesini ifade edenler işe bir de bu yönüyle bakmalı!
Eğer bölgemiz için Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu Projesi (TULİP) kapsamında havza projesi yapılacaksa ki yapılmalı, bu iş için Curi ve Akçay dereleri çok daha uygun ve rantabl havzalardır.
Kaldı ki özellikle Curi Deresi Çaybaşı, İlküvez, Akkuş bölgesindeki çok sayıda şelaleleri, göleti ve yaylaları, eşsiz bir coğrafya ve turizm sahasıdır. Bu alanın böyle bir projeye hayati derecede ihtiyacı ardır.
Diğer taraftan Akçay Deresi… Bir yakası Ünye, bir yakası Terme olmak üzere İkizce ilçesi boyunca bölgedeki derelerin en geniş havzasına sahip bir deredir. Böyle bir proje ile bu bölge adeta şaha kalkacaktır.
Kısacası; Türkiye Dayanıklı Peyzaj Entegrasyonu Projesi (TULİP) kapsamında düşünülen Cevizdere Havzası Projesi yanlış bir projedir.
Doğru olan ise Curi-Akçay Ortak Havza Projesidir.
Konuya bu yönüyle bakmakta, bu yönüyle çalışma yapmakta yarar vardır.
*********** *********** ***********
Kalın sağlıcakla…
