Harcadigindan daha fazla enerjiyi, dis ortamdan besinlerle vücuda alan bireylerin, bir müddet sonra, vücutlarinda hakimiyeti yaglarin ele geçirmesiyle olusan obezite, yasam tarzi ve çevresel faktörlerden de ciddi oranda etkilenmektedir.Fakat yasam tarzi ve çevresel faktörlerin etkisine her birey ayni sekilde ve siddette cevap vermemektedir. O nedenle bireylerde obezite farkliliklari ortaya çikar. Bu farkliligin altinda kisiden kisiye degisen genetik yapi yatmaktadir. Bu degisen yapi genetik varyasyondur. O halde obezitebireyin genetik yapisi ve çevresel faktörlerin etkilesimi ile belirlenmektedir .Genetik faktörlerin Beden Kitle Indeksi üzerine etkisi % 40 – 70 arasindadir.
Obezite dünya saglik örgütünün tanimina (DSÖ) göre vücut yag dokusundasagligi bozacak sekilde asiri ya da anormal biçimde yag depolanmasidir.Vücudun 3 temel bileseni olan karbohidratlar, yaglar ve proteinlerin, aralarindaki dengenin asiri sekilde yaglar lehine bozulmasina obezitedenir.
Obezite: tip 2 DiabetesMellitus (DM), kardiyovasküler hastaliklar (KVH), felçler, hipertansiyon (HT) kanser gibi çok çesitli ve yaygin hastaliklarla birlikte görülmekte ve bu hastaliklarinsik görülmesini önemli ölçüde artirmaktadir.
Obezite birlikte bulundugu tüm hastaliklarda daha fazlahastalik yapabilme gücü ve erken ölümlerolusturdugu için, ciddi sekilde takip edilmeli ve tedavi edilmelidir. Adipoz( Yag ) doku ve ürettikleri adipokinler( salinan moleküller )obezitede çok iyi bilinmelidirler.
Adipokinailesi’ne her geçen gün yenileri katilmaktadir, bilinenler : bastaleptin, adiponektin, rezistin, TNF alfa, IL-6, visfatin, apelin, asilasyon uyarici protein, plazminojenaktivatör inhibitör faktör-1, renin anjiotensin sistem proteinleri, fastinginducedadipoz faktör, vaspin, nasfetinden olusmaktadir.
Obezite, insan yasaminin kalitesini ve süresini oldukça olumsuz etkileyen bir faktördür. Görülmektedir kiobezite ve fazla kiloya bagli ortaya çikabilen hastaliklarin bir çogu, kilo verilmesiyle azalmakta, hatta ortadan kalkmaktadir.
Eriskin insanlarda obezite degerlendirmesi beden kitle indeksi (BKI) ile yapilmaktadir.BKI=Agirlik (kg) / boy’un karesi (m2)seklinde hesaplanmaktadir. BKI>25 olan kisiler fazlakilolu BKI>30 olanlar ise obez sinifina girmektedir.
Obeziteye neden olanlar listesindegenetik, Cushing sendromu, klinik ya da subklinikhipotiroidizm, insülinomagibi nadir endokrinnedenler, psikolojik, kültürel faktörler birlikte ya da ayriayri rol alabilmektedir.
Yapilan ikiz çalismalarinda BKInin%75’den daha fazla genetik geçisi oldugunu göstermektedir.Prader-Willi, Angelman ve Wilson-Turnersendromlari gibi bazi genetik sendromlarin siklikla obezite ile birlikte oldugu görülmüstür. Birçok gen, çevresel faktör ve bu ikisi birlikte kilo aliminda ve kilo almaegiliminde çok kritik rol almaktadir.
Yapilan birçok çalismada BKI yüksek veya obez kisilerde genetik etkinin oldugu gösterilmistir.
Obezitenin sebep oldugu ya da birlikte bulunduguhastaliklarla olan iliskisi, çok çesitli nedenlerle iliskilendirilmektedir. Bunlar içerisinde önemli bir tanesi de oxidatifstresdir.
Günümüzde çok sayida çalisma adipoz( yag ) dokudaki kronik-düsük derecede iltihabi olay’inobezite iliskili insülin direncinin olusumunda önemli rol aldiginikabul etmektedir. Yapilan çalismalar oxidatifstreste direkt ve dolayli olarak insülin direnci ile insülin sinyallerinin inhibisyonu ve adipositokin/adiponektin salinimindaki düzensizlikler arasinda iliskioldugunu göstermistir.Oxidatif stres çesitli organve dokulara (pankreas hücreleri, kas hücreleri, damar cidari hücreleri ve tümörlerin bazi tipleri) etki ederekdiyabet, hipertansiyon ateroskleroz( damar sertligi ) ve kanser olusumunda rol almaktadir.
Obezitenin olusumunda aileden gelen genler önemli bir özellik olmakla birlikte herseyi genlere yikmak, obezite tedavisini imkansiz hale getirir. Unutulmamalidir ki :obezite önlem alinabilir bir hastaliktir, genetik miras ne olursa olsun, obezite ehil ellerde multidisipliner tip yaklasimi ile ortadan kaldirilabilir. Bunun için obezite ile ilgili tüm tip branslarinin ( dahiliye, kardiyoloji, fizik tedavi, ortopedi, biyokimya, diyetisyenlik, gerekirse baska tip branslari vs. ) olaya müdahil olmasi gereklidir ( multidisipliner tip yaklasimi ).
